ΑΘΗΝΑ ΚΑΚΟΥΡΗ: ΓΕΦΥΡΕΣ ΜΕ ΤΟ ΠΑΡΕΛΘΟΝ

Tην περασμένη Δευτέρα στον ιστορικό Μορφωτικό Σύλλογο Κυριών Πατρών ήταν προσκεκλημένη η διακεκριμένη συγγραφέας κ. Αθηνά Κακούρη. Μίλησε για την ιστορία ως γέφυρα με το παρελθόν.

Ο λόγος της μεστός και πυκνός σε νοήματα. Παραθέτω εδώ κάποια χαρακτηριστικά αποσπάσματα που μου έκαναν εντύπωση για την σαφήνεια και την νηφάλια τοποθέτηση:

Η ισχυρότερη και μεγαλύτερη γέφυρα υπήρξε, βεβαίως, για τον Ελληνισμό η Εκκλησία.
Οι Τούρκοι, ως τον βολικότερο τρόπο ελέγχου των πληθυσμών που είχαν κατακτήσει και τους οποίους ήθελαν να φορολογούν, τους χώρισαν σε Γένη, με επί κεφαλής τον θρησκευτικό τους αρχηγό - Αρμένιο, Ιουδαίο και τον δικό μας, τον Ορθόδοξο Πατριάρχη Κωνσταντινουπόλεως.
Η οργάνωση της εκκλησίας μας στάθηκε ένα Βυζάντιο μετά το Βυζάντιο. Αυτή έδωσε ένα αίσθημα κοινής καταγωγής και μοίρας στους ρωμηούς από την Καππαδοκία στα Επτάνησα κι από τον Δούναβη στην Κρήτη - δίχως να ξεχωρίζει μέσα στην αγκαλιά της τον Αλβανό από τον Σύρο, τον Βούλγαρο από τον Έλληνα ή τον Αρμένιο - κατά την βυζαντινή παράδοση - ενώ με τη διαρκή χρήση της στο ναό συντήρησε την ελληνική γλώσσα ζωντανή.

Εν τούτοις η Εκκλησία δεν ήταν η μόνη.

Γέφυρες ήταν και οι σκοποί της φλογέρας στα βουνά, οι ρυθμοί των λαϊκών χορών, γέφυρες οι νηστείες, τα παραμύθια, τα έθιμα του γάμου, τα δημοτικά τραγούδια, τα σχέδια του αργαλιού πάνω στα υφαντά, γέφυρες κατ' εξοχήν τα νανουρίσματα και τα μοιρολόγια.
Στον κόσμο όπου γεννιόσουν σε υποδεχόταν ένας Ελληνισμός- κατακερματισμένος, υπόδουλος, κουρελής, - αλλά λαμπρός ως προς την ελληνικότητά του, και ο ίδιος αυτός λαμπρός ελληνικός κόσμος σε συνόδευε στο ξόδι.
Λειτούργησαν δηλαδή, καί μάλιστα πολύ αποτελεσματικά, οι πολυάριθμες γέφυρες που εξασφαλίζουν εκείνο που θα μπορούσαμε να ονομάζουμε ιστορική μνήμη. Εκείνο το κάτι που θυμάται το κύτταρό σου, η νοσταλγία που άθελά του παίρνει μαζί του ο ξενητεμένος, το άρωμα της βασιλόπιττας, το τσάμικο στο αίμα σου, το πλήθος εκείνο τα ακαθόριστα πράγματα, που σε κάνουν να λες "εγώ είμαι ρωμηός".

Ο ναύτης που διαλαλούσε πως ζει ο βασιληάς Αλέξανδρος, δεν είχε γνώση της ιστορίας - δεν ήξερε ποιά βυζαντινή δυναστεία διαδέχθηκε τους Κομνηνούς, και πώς η ανατολική Ρωμαϊκή αυτοκρατορία μεταλλάχθηκε σε κάτι ελληνικότατο, και ίσως να μην ήξερε κάν πότε ακριβώς έγινε η Ελληνική Επανάσταση.
Αλλά ήξερε πως ο βασιληάς Αλέξανδρος ζει, γιατί είχε μια αίσθηση ταυτότητος- είχε την επίγνωση πως είναι ρωμηός κι ως ρωμηός πηγαινοερχόταν άνετα πάνω στις γέφυρες των μύθων του.