Στις 3 του περασμένου Σεπτεμβρίου είχαμε αναρτήσει την είδηση Οι Τούρκοι για τα Σεπτεμβριανά, με αφορμή μια εκδήλωση που πραγματοποιήθηκε στην Πόλη για τα γεγονότα του πογκρόμ των Ελλήνων το 1955 και στην οποία συμμετείχαν Τούρκοι επιστήμονες και διανοούμενοι.
Το θέμα αυτό, που αποτελούσε φυσικά ταμπού για την Τουρκία - αλλά και για την Ελλάδα, δυστυχώς, μέχρι πρόσφατα - θίγεται σήμερα και αναλύεται από τους Τούρκους επιστήμονες και καλλιτέχνες, οι οποίοι βλέπουν πλέον τα πράγματα ψύχραιμα και κατά το δυνατόν αντικειμενικά.
Έτσι, η σημερινή είδηση είναι, νομίζω, σημαντική: Αρχίζει στην Τουρκία η προβολή της ταινίας Φθινοπωρινή οδύνη, που είναι βασισμένη στο ομώνυμο μυθιστόρημα του Τούρκου λογοτέχνη-πολιτικού Γιλμάζ Καράκογιουνλου και αναφέρεται σε μια ιστορία που εκτυλίσσεται με σκηνικό τα Σεπτεμβριανά, τα επεισόδια που είχαν οργανωθεί στις 6-7 Σεπτεμβρίου 1955 εναντίον των Ελλήνων της Κωνσταντινούπολης.
Σκηνοθέτης της ταινίας είναι η Τομρίς Γκιριτλίογλου, η οποία είχε σκηνοθετήσει και την ταινία Το περιδέραιο της Σαλκίμ χανίμ, που είχε γυριστεί πριν από δέκα χρόνια, επίσης βασισμένη στο ομώνυμο μυθιστόρημα του Καράκογιουνλου. Η ταινία εκείνη εκτυλισσόταν την εποχή του «φόρου περιουσίας», που είχε επιβάλει η τουρκική κυβέρνηση το 1942 εναντίον των μη μουσουλμανικών μειονοτήτων.
Ο Γιλμάζ Καράκογιουνλου έχει πλούσιο συγγραφικό έργο, το οποίο περιλαμβάνει μυθιστορήματα, ποίηση και θεατρικά έργα. Εξελέγη βουλευτής του Κόμματος Μητέρας Πατρίδας στις εκλογές του 1995 και του 1999.
Σκηνοθέτης της ταινίας είναι η Τομρίς Γκιριτλίογλου, η οποία είχε σκηνοθετήσει και την ταινία Το περιδέραιο της Σαλκίμ χανίμ, που είχε γυριστεί πριν από δέκα χρόνια, επίσης βασισμένη στο ομώνυμο μυθιστόρημα του Καράκογιουνλου. Η ταινία εκείνη εκτυλισσόταν την εποχή του «φόρου περιουσίας», που είχε επιβάλει η τουρκική κυβέρνηση το 1942 εναντίον των μη μουσουλμανικών μειονοτήτων.
Ο Γιλμάζ Καράκογιουνλου έχει πλούσιο συγγραφικό έργο, το οποίο περιλαμβάνει μυθιστορήματα, ποίηση και θεατρικά έργα. Εξελέγη βουλευτής του Κόμματος Μητέρας Πατρίδας στις εκλογές του 1995 και του 1999.
Η Φθινοπωρινή οδύνη (στα ελληνικά κυκλοφορεί ως Φθινοπωρινός πόνος από τις εκδόσεις Τσουκάτου σε μετάφραση Λιάνας Μυστακίδου), είχε πάρει το 1992 το βραβείο μυθιστορήματος της Εταιρείας Συγγραφέων Τουρκίας. Οι σκηνές των καταστροφών και των λεηλασιών στα ελληνικά καταστήματα του Πέρα είναι στο βιβλίο ολοζώντανες, όπως ακριβώς τις είχε καταγράψει η μνήμη του συγγραφέα.
Έχει πει ο Γιλμάζ Καράκογιουνλου στην εβδομαδιαία ελληνική εφημερίδα «Πυρσός» της Κωνσταντινούπολης (τεύχος 16 – 1 Φεβρουαρίου 1999): «Έγραψα ό,τι είδα. Το μόνο που έκανα ήταν μια αισθητική παρέμβαση. Τον Σεπτέμβριο του 1955 είδα τον όχλο που λεηλατούσε με τα ίδια μου τα μάτια. Δεν ήταν δυνατόν να το ανεχτώ, αλλά δεν είχα τη δύναμη να το εμποδίσω. Θα ήταν όμως λάθος να μιλάμε για ένα μυθιστόρημα που αφορά τη μειονοτική ζωή».
Την άποψή του για τους διωγμούς την έχει εκφράσει ξεκάθαρα και στο παρελθόν. Τα Σεπτεμβριανά του ’55 τα έχει χαρακτηρίσει «μια επιχείρηση-επίθεση που σκηνοθετήθηκε κατά περιόδους με στόχο τη μεταφορά του κεφαλαίου από τις μειονότητες, που είχαν στα χέρια τους την οικονομική ζωή από την εποχή των Οθωμανών, στην τουρκική πλευρά».
Έχει πει ο Γιλμάζ Καράκογιουνλου στην εβδομαδιαία ελληνική εφημερίδα «Πυρσός» της Κωνσταντινούπολης (τεύχος 16 – 1 Φεβρουαρίου 1999): «Έγραψα ό,τι είδα. Το μόνο που έκανα ήταν μια αισθητική παρέμβαση. Τον Σεπτέμβριο του 1955 είδα τον όχλο που λεηλατούσε με τα ίδια μου τα μάτια. Δεν ήταν δυνατόν να το ανεχτώ, αλλά δεν είχα τη δύναμη να το εμποδίσω. Θα ήταν όμως λάθος να μιλάμε για ένα μυθιστόρημα που αφορά τη μειονοτική ζωή».
Την άποψή του για τους διωγμούς την έχει εκφράσει ξεκάθαρα και στο παρελθόν. Τα Σεπτεμβριανά του ’55 τα έχει χαρακτηρίσει «μια επιχείρηση-επίθεση που σκηνοθετήθηκε κατά περιόδους με στόχο τη μεταφορά του κεφαλαίου από τις μειονότητες, που είχαν στα χέρια τους την οικονομική ζωή από την εποχή των Οθωμανών, στην τουρκική πλευρά».
Αντιλαμβάνεσθε, αγαπητοί φίλοι, ότι οι Τούρκοι διανοούμενοι - και όχι μόνο - κάνουν βήματα προς τα εμπρός. Σκέπτομαι ότι εμείς έχουμε αντίστοιχη, θα λέγαμε, κινηματογραφική ταινία, την συγκινητική Πολίτικη Κουζίνα - με την καταπληκτική μουσική της Ευανθίας Ρεμπούτσικα - αν και δεν αναφέρεται ειδικά στα γεγονότα του '55. Πέραν της Πολίτικης Κουζίνας ουδέν! Τα σχόλια δικά σας.
Ιστορική φωτ. από το αρχείο του Δ. Καλούμενου, του φωτογράφου των Σεπτεμβριανών
Άξιον προβολής για τα Σεπτεμβριανά είναι το πράγματι περισπούδαστο βιβλίο του Ελληνοαμερικανού Καθηγητή Ιστορίας κ. Σπύρου Βρυώνη, συγγραφέα του βιβλίου «Ο μηχανισμός της καταστροφής. Το τουρκικό πογκρόμ της 6ης - 7ης Σεπτεμβρίου 1955 και ο αφανισμός της ελληνικής κοινότητας της Κωνσταντινούπολης» (μτφρ. Λ. Γιαννακουδάκης, επιμ. Παν. Σουλτάνης, σελ. 748) από τις εκδόσεις του βιβλιοπωλείου «ΕΣΤΙΑ».
ΑπάντησηΔιαγραφήΟ κ. Βρυώνης είναι κορυφαίος βυζαντινολόγος της γενιάς του, με πολυσχιδές ερευνητικό και συγγραφικό έργο που αφορά το Βυζάντιο, την Οθωμανική Αυτοκρατορία, τα Βαλκάνια, τον αραβικό κόσμο και το πογκρόμ της Κωνσταντινούπολης.
Ο συγγραφέας μεταφέρει την ιστορική αλήθεια των γεγονότων με πληθώρα ντοκουμέντων. Μεταξύ άλλων, στο βιβλίο περιέχονται αναφορές, επιστολές και δημοσιεύματα εκείνης της περιόδου, ακόμη και έγγραφα του Στέιτ Ντιπάρτμεντ, του Φόρεϊν Οφις, ακόμη και του υπουργείου Εξωτερικών της Τουρκίας.
Μακάρι να διαβασθεί από όσους τους ενδιαφέρει η σύγχρονη ιστορία με αντικειμενικότητα.
Αριμαθαίος
μπράβο! σε όλους! Στον Πατριάρχη, στο συγγραφέα στο σκηνοθέτη και τους υπόλοιπους! η ιστορία γράφεται από το πείσμα των σκεπτόμενων και όχι από τους πολιτικούς.
ΑπάντησηΔιαγραφήσυμφωνώ απολύτως με όσα λες!
τέλειο ρεπορτάζ για όλο το θέμα.
σ'ευχαριστώ
Να προβάλλει ο Λύχνος την ταινία!
ΑπάντησηΔιαγραφήΔιάβασα και εγώ σήμερα σχετικό ρεπορτάζ των Νέων και κάνω ανάρτηση με αναφορά σε σένα Παναγιώτη. Πολύ καλές πληροφορίες! Ελπίζω να την προλάβω στους κινηματογράφους της Πόλης να την δω.
ΑπάντησηΔιαγραφή