ΣΚΕΨΕΙΣ ΓΙΑ ΤΑ ΠΡΩΤΟΚΛΗΤΕΙΑ

Ο Θάνος Μικρούτσικος, στο πλαίσιο μιας συνεργασίας μας στον φορέα "Πάτρα, Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης" που δεν ολοκληρώθηκε, μου είχε ζητήσει τις προτάσεις μου για την υπόθεση "Πρωτοκλήτεια". Δημοσιεύω σήμερα εδώ στην Ιδιωτική Οδό εκείνες τις "τηλεγραφικές" σκέψεις μου για λόγους ιστορικούς και μόνο.

- Το 2000 οι Ρώσοι ταξίδεψαν "Στα βήματα του Αποστόλου Ανδρέου", καταλήγοντας στην Πάτρα (τόπο μαρτυρίου του Αγίου) και έχοντας περάσει από τους ενδιάμεσους σταθμούς της αποστολικής περιοδείας του Πρωτοκλήτου. Κάτι ανάλογο θα πρέπει να γίνει αντιστρόφως. Από την Πάτρα στη Ρωσία και τη Σκωτία, όπου κατά παράδοση ο Απ. Ανδρέας ίδρυσε την τοπική Εκκλησία και τιμάται εξαιρέτως ως πολιούχος. Χώρες με τις οποίες μπορεί να υπάρξει συνεργασία διότι τιμούν ιδιαίτερα τον Απόστολο: Ρουμανία, Γεωργία, Ρωσία, Κύπρος (η κάρα του Αποστόλου μεταφέρθηκε τα τελευταία χρόνια για προσκύνημα από την Πάτρα στις χώρες αυτές), Ιταλία, Σκωτία και βέβαια το Οικουμενικό Πατριαρχείο Κωνσταντινουπόλεως (στις 30 Νοεμβρίου έχει τη Θρονική του εορτή). Σ’ αυτό το “ταξίδι„ μπορούν να γίνουν ποικίλες εκδηλώσεις (όπως π.χ. πραγματοποιεί το Οικουμενικό Πατριαρχείο με τα εν πλω οικολογικά συνέδρια).

- Συλλογή, μελέτη και καταγραφή υλικού για τον Άγιο Ανδρέα (επιστημονική εργασία): Ύμνοι, εικόνες, κείμενα, παραδόσεις. Εκτός από δυο - τρεις ημερίδες δεν έχει γίνει ένα μεγάλο διεθνές συνέδριο για την προσωπικότητα του Αποστόλου, το έργο του και την απήχησή του στον χριστιανικό κόσμο. Σίγουρα θα ενδιαφερθούν όλες οι ορθόδοξες χώρες, αλλά και η Δυτική Εκκλησία. Φυσικά πρέπει, να γίνουν και σχετικές εκδόσεις. Στον τομέα των σχετικών εκδόσεων παρατηρείται τραγική έλλειψη.

- Θρησκευτική μουσική
Παρουσίαση μουσικών έργων με θρησκευτικό περιεχόμενο παλιών αλλά και σύγχρονων δημιουργών, όπως John Tavener, Arvo Part, Ivan Mody κ.α. Παραγγελίες έργων σε συνθέτες. Μπορούν, ακόμα, να συμπεριληφθούν και συναυλίες με έργα jazz εμπνευσμένα από τη θρησκεία (π.χ. η πρόσφατη δισκογραφική εργασία EPIFOTICIC των Μάρκου Αλεξίου και Ηλία Ζώη).
Τα τελευταία χρόνια στα Βαλκάνια και τη Ρωσία παρατηρείται στροφή προς την έρευνα και την παρουσίαση της μονοφωνικής βυζαντινής μουσικής. Εκτός, λοιπόν, από πολυφωνικές χορωδίες θα μπορούσαν να κληθούν και χορωδίες που ψάλλουν θαυμάσια μονοφωνικά. Σπουδαία τέτοια παράδοση υπάρχει και στους αραβοφώνους ορθοδόξους. Θα πρέπει να γίνει μία μεγάλη συναυλία με θρησκευτική μουσική των λαών της Μεσογείου, με έμφαση στην χριστιανική μονοφωνική μουσική (Έλληνες, Άραβες, Αιγύπτιοι Κόπτες, Μαρωνίτες κ.α.).
Αξίζει να μνημονευθεί εδώ η περίφημη συναυλία της ρωσικής χορωδίας της Λαύρας του Αγίου Σεργίου (Ζαγκόρσκ), που πραγματοποιήθηκε με μεγάλη επιτυχία στο ναό του πολιούχου Αγίου Ανδρέου τον Δεκέμβριο του 1997 και επιμελήθηκε ο γράφων.
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον θα έχουν και συναυλίες σε διάφορες γλώσσες με ύμνους του Αγίου Ανδρέου, καθώς και η έκδοση σχετικών ψηφιακών δίσκων. Ας σημειωθεί ότι υπάρχει cd με ύμνους του Αγίου στα ρουμανικά, το οποίο περιλαμβάνει σε μετάφραση και ένα τροπάριο που έγραψε ο Μητροπολίτης Πατρών Νικόδημος, με αφορμή την μεταφορά της Τιμίας Κάρας στο Ιάσιο το 1996.

- Ιεραποστολή – Διασπορά

Ο Άγιος Ανδρέας τιμάται και σε χώρες της Αφρικής, αφού έχουν ανεγερθεί ναοί προς τιμήν του. Στην Αυστραλία η Θεολογική Σχολή της Ιεράς Αρχιεπισκοπής φέρει το όνομα του Αποστόλου Ανδρέου. Άρα, θα πρέπει να αναπτυχθούν δίαυλοι επικοινωνίας με τις Ορθόδοξες Εκκλησίες όπου γης, με δεδομένο ότι οι ορθόδοξοι ανά τον κόσμο επιθυμούν διακαώς να προσκυνήσουν τον τόπο μαρτυρίου του Πρωτοκλήτου.

- Πανήγυρις Ναού

Απ’ όλα τα παραπάνω καθίσταται αυτονόητο ότι η πανήγυρις του Αγίου Ανδρέου στην Πάτρα πρέπει να έχει διορθόδοξο χαρακτήρα, να έχει διάρκεια (πρβλ. Μεγάλη Εβδομάδα Αγίου Δημητρίου στη Θεσσαλονίκη) και οπωσδήποτε κατ’ αυτήν να ψάλλουν σπουδαίες χορωδίες από ορθόδοξες χώρες αντί για τους ταλαίπωρους ψάλτες του ναού, οι οποίοι υποβαθμίζουν την αξία – κυρίως για τους έλληνες της διασποράς – της τηλεοπτικής μεταδόσεως της Θείας Λειτουργίας από την κρατική τηλεόραση.

Οι φωτογραφίες είναι από την μεγάλη συναυλία της χορωδίας του Ζαγκόρσκ στο ναό του Αγίου Ανδρέου τον Δεκέμβριο του 1997. Την εκδήλωση παρακολούθησαν ο οικείος Μητροπολίτης κ. Νικόδημος και ο συνοδεύων την ρωσική χορωδία Μητροπολίτης Μίνσκ (Λευκορωσίας) κ. Φιλάρετος, μεγάλη μορφή της Ρωσικής Εκκλησίας. Το πλήρες πρόγραμμα της χορωδίας δείτε εδώ.