ΜΗΝ ΠΥΡΟΒΟΛΕΙΤΕ ΤΟ ΑΓΙΟΝ ΟΡΟΣ

Tο παρακάτω άρθρο - άποψη του φίλου και σπουδαίου Πατρινού Νίκου Μπακουνάκη στην εφημερίδα ΤΟ ΒΗΜΑ (3-10-08) έχει ενδιαφέρον και γι' αυτό το αναδημοσιεύω ασμένως στην Ιδιωτική Οδό.

Με Εφραίμ, Πελέκη κ.λπ. υπάρχει κίνδυνος να απαξιωθεί το Άγιον Όρος. Ετοιμοι είμαστε να το ρίξουμε εις το πυρ το εξώτερον, στο όνομα μιας επικαιρότητας, στο όνομα μιας πολιτικοκομματικής και δικαστικής αντιπαράθεσης, που αύριο θα ξεχαστούν. Αλλά το Άγιον Όρος δεν ταυτίζεται ούτε με ένα νομικό γραφείο των Αθηνών ούτε με τον ηγούμενο κάποιας μονής του. Πολύ περισσότερο δεν ταυτίζεται με κάποιον υπουργό ή υπουργούς, που αντί για τον ψυχαναλυτή τους ή τον επικοινωνιακό τους σύμβουλο έχουν τον πνευματικό τους στην ιερή χερσόνησο. Άλλωστε και οι πολιτικοί νοιάζονται για τη σωτηρία της ψυχής. Το Άγιον 'Ορος δεν είναι οι θνητοί άνθρωποι, αν και πρέπει να ομολογήσουμε ότι σε κάποιους ανθρώπους, ιδιαίτερα μορφωμένους, οφείλουμε τη σύγχρονη σωτηρία του όταν μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο είχε σχεδόν εγκαταλειφθεί και πολλά μοναστήρια είχαν ερημώσει.
Δεν με ενδιαφέρει η πλευρά της Ορθοδοξίας. Το Άγιον Όρος είναι κάτι πολύ πέρα από ένας τόπος θρησκευτικής λατρείας και προσευχής. Είναι πριν από όλα η επιβίωση ενός βυζαντινού κόσμου στο σήμερα. Είναι ένα χτισμένο περιβάλλον που λειτουργεί ως μαρτυρία μιας άλλης οργάνωσης ζωής. Είναι επίσης ο χώρος μιας άλλης βίωσης του χρόνου. Είναι η αρχιτεκτονική κληρονομιά. Είναι η τέχνη, η βυζαντινή και μεταβυζαντινή τέχνη της αγιογραφίας. Είναι τα έγγραφα, τεκμήρια μιας πλήρους ζωής, νομικής, οικονομικής, πολιτικής, εκκλησιαστικής. Είναι τα αντικείμενα, τα ιερά αλλά και τα χρηστικά. Είναι η επιβίωση μιας παραδοσιακής μαστορικής. Είναι η υλική παρουσία της βυζαντινής διοίκησης, των αυτοκρατόρων μέσα από τις σφραγίδες και τις υπογραφές, αλλά και των τσάρων και των πολιτικών ηγετών της ορθόδοξης Ευρώπης. Είναι ακόμη η ίδια η φύση, που παρά τις αναπόφευκτες επεμβάσεις, δρόμοι κτλ.- διατηρείται ανέπαφη, μνημείο και αυτή ίσης αξίας με την άλλη μνημειακότητα της μοναδικής πολιτείας. Και στο κάτω κάτω, ας το ομολογήσουμε. Το Άγιον Όρος είναι ακόμη ένας χώρος αναχώρησης, όχι απαραίτητα για τη σωτηρία της ψυχής αλλά για τη χαρά του στοχασμού και της μοναχικότητας. Αυτό το Όρος για να συντηρηθεί χρειάζεται πόρους. Αναλογιστείτε τι χρήματα απαιτούνται για την αναπαλαίωση ενός μικρού διατηρητέου σπιτιού. Τεράστια τα ποσά για την αναπαλαίωση ενός ολόκληρου μοναστηριού, για τη συντήρηση εικόνων, εγγράφων, χειρογράφων και παλαιών βιβλίων. Είναι στην παράδοση όλων των μοναστηριών η οικονομική δραστηριότητα. Τα δυτικά αβαεία παράγουν κρασιά, μπίρες και αναπτύσσουν και άλλες παραγωγικές δραστηριότητες. Ίσως ο Εφραίμ στο Βατοπαί(ε)διο να υπερέβη τα εσκαμμένα. Να πήγε πολύ πέρα από τη χρήσιμη οικονομική δραστηριότητα, να πέρασε το όριο της αδηφάγου κερδοσκοπίας. Αυτό δεν σημαίνει όμως ότι τα μοναστήρια δεν πρέπει να εξευρίσκουν πόρους, να ετοιμάζουν οικονομοτεχνικές μελέτες για να τύχουν χρηματοδότησης από τα ευρωπαϊκά προγράμματα, να διοικούνται από ανθρώπους που γνωρίζουν.
Μην είμαστε υποκριτές. Δεν με νοιάζει αν οι καλόγεροι κυκλοφορούν με τζιπ στους χωματόδρομους του Όρους. Με τι να κυκλοφορήσουν σήμερα; Με γαϊδούρια; (Αντίθετα, με νοιάζει που οι επικριτές τους κυκλοφορούν με τζιπ στους δρόμους του Κολωνακίου.) Δεν με νοιάζει που υπάρχουν στα μοναστήρια σουίτες του πρίγκιπα (Καρόλου ή όποιου). Είναι και αυτό μέσα στην παράδοση του Όρους. Πού θα έμεναν όταν το επισκέπτονταν οι βυζαντινοί πρίγκιπες; Μην πυροβολούμε λοιπόν το Όρος. Είναι ένα μεγάλο κεφάλαιο αναφοράς του πολιτισμού μας.