ΠΑΣΧΑ ΣΤΗΝ ΠΟΛΗ - Μ. ΔΕΥΤΕΡΑ

Ο Πατριάρχης κατεβαίνει στον Πατριαρχικό Ναό για την Προηγιασμένη. Εισέρχεται, κάνει τον σταυρό του και διαβάζει την ευχή «Παναγία Τριάς». Οι χοροί δεν ψάλουν το «Εις πολλά έτη» λόγω του πένθιμου κλίματος των ημερών. Με την έναρξη του Εσπερινού ο Πατριάρχης ανέρχεται στο παραθρόνιο και διαβάζει τον Προοιμιακό ψαλμό. Δίπλα στον Πατριάρχη ίσταται ως πρέπει ο Αρχιδιακονεύων Πανοσιολ. Μάξιμος ο εκ Πατρών. Ακολουθούν τα ειρηνικά που εκφωνεί ο διάκονος κατά τρόπο απολύτως λιτό. Με τον ίδιο απέριττο τρόπο λένε και οι χοροί εναλλάξ το «Κύριε ελέησον». Εδώ φιγούρες «καλλιφώνων» διακόνων δεν χωρούν. Όλες οι εκφωνήσεις είναι κατά το κλιτόν ύφος, σε σύντομο χρόνο και κατάλληλα τονισμένες. Οι εκφωνήσεις – τραγούδια είναι Ελλαδίτικο προϊόν.

Τα «Προς Κύριον» διαβάζει ο ταχθείς κληρικός της Αυλής ιστάμενος απέναντι στον Πατριάρχη. Το εκκλησίασμα ελάχιστο. Τα πάντα όμως γίνονται σα να είναι γεμάτος ο ναός.
Οι χοροί αρχίζουν τα Κεκραγάρια και τα ιδιόμελα του Όρθρου της Μ. Δευτέρας, με πρώτο το περίφημο «Ερχόμενος ο Κύριος». Το μέλος κλασικό, όπως το έχει καλλωπίσει ο Κωνσταντίνος Πρίγγος, αείμνηστος Άρχων Πρωτοψάλτης της Μ.τ.Χ.Ε. Στον δεξιό χορό ψάλλουν ο Α’ Δομέστικος Στυλιανός Φλοίκος και ο Στυλιανός Μπερμπέρης, μόνιμοι βοηθοί του πρωτοψάλτου Λεωνίδα Αστέρη, Ίμβριοι την καταγωγή. Δύο νέα παιδιά που έχουν μπολιαστεί με τα ακούσματα του Πατριαρχικού Ναού. Στον αριστερό χορό ο καθηγητής Αντώνης Αλυγιζάκης, ο οποίος έχει έρθει από την Θεσσαλονίκη για να βοηθήσει αυτές τις μέρες, πλαισιούμενος από εμάς τους Πατρινούς, τους αδελφούς Ζαφείρη κι εμέ.

Είσοδος του Ευαγγελίου και τα Παλαιοδιαθηκικά Αναγνώσματα υπό του Πατριάρχου. Στο «Κατευθυνθήτω», πάντοτε σε ήχο πλ.β’ ο Πατριάρχης κατέρχεται από το παραθρόνιο και ποιεί μετανοίας τρεις κάθε φορά που ψάλλεται. Το Ευαγγέλιο της ημέρας απαγγέλλει εμμελώς, λιτώς και μεγαλοπρεπώς, ο διάκονος της σειράς Θεόδωρος.
Το χερουβικό «Νυν αι δυνάμεις» σε ήχο πλ. Β’ το κλασικό μέλος τονισμένο από τον Θρασύβουλο Στανίτσα, αείμνηστο άρχοντα της Μ.τ.Χ.Ε. και το κοινωνικό «Γεύσασθε» σε ήχο α’ τετράφωνο του Ιωάννου του Κλαδά (συντετμημένο). Αυτά και μόνον ψάλλονται στον Πατριαρχικό Ναό. Όχι άλλοι ήχοι, όχι άλλες μελοποιήσεις.
Στο τέλος, και ενώ ο ταχθείς κληρικός διαβάζει τους διατεταγμένους ψαλμούς, ο Πατριάρχης μοιράζει το αντίδωρο στους πιστούς και μετά το «Δι’ ευχών» απέρχεται μετά της συνοδείας αυτού.

Ο καθηγητής Αλυγιζάκης μου λέει: «Βλέπεις Παναγιώτη τι Πανεπιστήμιο είναι ο Πατριαρχικός Ναός;» Έχει απόλυτο δίκιο. Η τήρηση της τάξεως σε όλους τους τομείς είναι ολόκληρη σχολή! Και δεν πρόκειται για τύπους, όπως θα έσπευδε να πει κανείς. Αλλά για την ουσία της θείας λατρείας, η οποία διασώζεται στο Φανάρι στην μεγαλοπρεπή λιτότητά της. Αν αυτή η λειτουργική πρακτική επικρατούσε και στον Ελλαδικό χώρο και όλοι υποτάσσαμε το εγώ μας στην λογική της ανεπιτήδευτης και ανόθευτης λογικής λατρείας τα πράγματα θα ήταν τελείως διαφορετικά.

Το μεσημέρι πηγαίνω στο μοναστήρι του Βαλουκλή για την ακολουθία του Νυμφίου. Το σκηνικό ιδανικό! Ο ναός λάμπει κυριολεκτικά από ομορφιά και καθαρότητα! Η μοναχή Μαγδαληνή που είναι ο ακοίμητος φρουρός της Μονής διαβάζει τον εξάψαλμο, ο εφημέριος π. Σωφρόνιος εκφωνεί πραεία τη φωνή κι εγώ ίσταμαι ψάλλων εκεί που έψαλλε ο αείμνηστος δάσκαλος Μιχαήλ Χατζηαθανασίου! Σαν το σκέφτομαι… Τρεις άνθρωποι υμνούντες τον αεί ερχόμενο Κύριο και παρακαλώντας τον:

«Μείνον μεθ’ ημών».

Κι από το Μπαλουκλή στο Γενίκιοϊ, στην άλλη άκρη της Πόλεως. Στις 6 είμαι εκεί και με τον Πολίτη ψάλτη κ. Τσαούσογλου ψάλλουμε την Ακολουθία πανηγυρικώς. Αργά καθίσματα, αργοί οι ειρμοί του κανόνος, τα ιδιόμελα του Όρθρου της Μ. Δευτέρας από την Μεγάλη Εβδομάδα του Πρίγγου. Το εκκλησίασμα καμιά δεκαπενταριά Ρωμιοί, οι οποίοι δείχνουν να τέρπονται από τις μεγαλοβδομαδιάτικες μελωδίες.
Μια σημαντική παρατήρηση: Οι όχι και τόσο «εύηχες» λέξεις της αποψινής ευαγγελικής περικοπής διαβάζονται, φυσικά, από τους ιερείς της Πόλης κανονικότατα. Εδώ δεν υπάρχει ο Ελλαδικός ευσεβισμός που «εξωραΐζει» ή παραλείπει τις λέξεις του Ευαγγελίου. Αυτά εδώ είναι αδιανόητα. Όπως επίσης και στην ευχή «Επουράνιε Βασιλεύ» ο ιερέας λέγει ακριβώς το γεγραμμένο: «Τους πιστούς βασιλείς ημών στερέωσον».

Εδώ στην Πόλη κάνω, λοιπόν, τρεις ακολουθίες καθημερινά: Το πρωΐ στον Πατριαρχικό Ναό ως μέλος του χορού, το μεσημέρι στο Βαλουκλή ψάλλοντας μόνος και το απόγευμα στο Νιχώρι ως αριστερός. Κάθε εμπειρία μοναδική! Δοξάζω το Θεό γι’ αυτό το δώρο.
Πάσχα στην Πόλη! Ο Σταυρός και η Ανάσταση της Ρωμιοσύνης!