Ο ΝΕΟΚΟΠΟΣ ΔΙΑΚΟΝΟΣ ΤΗΣ ΠΑΝΤΑΝΑΣΣΑΣ ΠΑΤΡΩΝ ΠΟΥ ΕΠΙΤΙΘΕΤΑΙ ΣΤΟ ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΟ ΠΑΤΡΙΑΡΧΕΙΟ

Π.Α. Ανδριόπουλος 

Ο διάκονος του Ι. Ναού Παντανάσσης Γεράσιμος Αθανασίου, χειροτονήθηκε από τον μητροπολίτη Πατρών Χρυσόστομο στις 15 Απριλίου 2018. Έχει, δηλ., μόλις πέντε μήνες διάκος. 

Αυτό το γεγονός δεν τον εμπόδισε καθόλου να μπει στην χορεία των σφοδρών επικριτών του Οικουμενικού Πατριαρχείου, γράφοντας δεκάδες σχόλια σε φιλικό του ιστολόγιο εναντίον του Φαναρίου. 

Ο διάκονος Γεράσιμος ανήκει στους «αντιοικουμενιστές», οι οποίοι επικρίνουν το Οικουμενικό Πατριαρχείο και τον Πατριάρχη Βαρθολομαίο για τα ανοίγματα στον ευρύτερο χριστιανικό κόσμο, για την Αγία και Μεγάλη Σύνοδο της Ορθοδοξίας και, εσχάτως, για το ζήτημα της παραχωρήσεως Αυτοκεφαλίας στην Εκκλησία της Ουκρανίας. 

Συντάσσεται απολύτως με τον κληρικό Αναστάσιο Γκοτσόπουλο, επίσης πολέμιο του Οικουμενικού Θρόνου, τον οποίο και υποστηρίζει με σχετικά σχόλιά του στο διαδίκτυο. 

Είναι χαρακτηριστικό το γεγονός ότι την ώρα που ο μητροπολίτης Πατρών Χρυσόστομος, επισκεπτόταν με όμιλο προσκυνητών από την Πάτρα το Οικουμενικό Πατριαρχείο (27-9-2018) και ευχαριστούσε «τον Παναγιώτατο που ενημέρωσε τους προσκυνητές από την Επαρχία του γιατί, όπως σημείωσε, πολλές φορές οι πιστοί ακούν και διαβάζουν διάφορες πληροφορίες και εξέφρασε την ευγνωμοσύνη του για την ευκαιρία, όπως τόνισε, να ακούσουν όλοι από τα χείλη του Πατριάρχη για ποιο λόγο το Πατριαρχείο αποφάσισε, καθώς έχει δικαίωμα και χρέος, να χορηγήσει το Αυτοκέφαλο στην Ουκρανία», την ώρα εκείνη ο κληρικός του, διάκονος του Ι. Ναού Παντανάσσης Γεράσιμος, εξαπέλυε ολομέτωπη επίθεση εναντίον του Οικουμενικού Πατριαρχείου. 

Σε ιστολόγιο που ανήρτησε σημαντικά κείμενα για το ζήτημα της Αυτοκεφαλίας της Ουκρανίας, τα οποία δημοσιοποίησε το Οικουμενικό Πατριαρχείο, ο πατρινός διάκονος δημοσίευσε σχόλιά του κριτικάροντας τα συγκεκριμένα κείμενα.

Φτάνει μέχρι του σημείου να υποστηρίξει ότι ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος μιμείται τον Πάπα, «τον αρχηγό της αιρέσεως», ως προς τις αποφάσεις του. Δεν διστάζει να κάνει υποδείξεις στο Οικουμενικό Πατριαρχείο για τους χειρισμούς του στο Ουκρανικό και γράφει πως η απόφαση «να παραχωρήσει Αυτοκεφαλία δεν έχει λογικά επιχειρήματα και δείχνει ότι κρύβονται πολλά από πίσω..». 

Ο διάκονος Γεράσιμος στα σχόλια του δεν ασκεί απλώς μια θεολογική κριτική – ας την πούμε έτσι – στις αποφάσεις του Οικουμενικού Θρόνου, αλλά προβαίνει σε ακραίες κρίσεις όπως αυτή για το Ουκρανικό:

«Μέμφονται τους Σλαύους για την συνεδαφικότητα (όρος του π. Γρηγορίου Παπαθωμά - Καθ. Κανονικού Δικαίου) αλλά τώρα κάνουν τα ίδια στην Ουκρανία. Τιμωρήσαν κάποτε έναν ομολογητή λαϊκό θεολόγο με αφορισμό για εισπήδηση (!!!) σε ξένη δικαιοδοσία (ενώ η εισπήδηση είναι παράπτωμα μόνο των κληρικών) και τώρα στέλνουν εξάρχους επισκόπους σε άλλη δικαιοδοσία χωρίς άδεια του οικείου επισκόπου. Σύμφωνοι, την λύση θα την δώσουν τα επισκοπικά όργανα. Το μόνο πρόβλημα που υπάρχει είναι ότι παλαιά (μέχρι 19ο αιω) οι επίσκοποι έλεγαν "ουκ εσμέν των Πατέρων σοφότεροι" ενώ σήμερα λένε "ουκ εσμέν του Ντοναλτ και του Βλαδίμηρου σοφότεροι"... Όσο δεν σεβόμαστε τους Ι. Κανόνες το μόνο αποτελέσμα που θα έχουμε θα είναι τα σχίσματα...» 

Δεν θα υπήρχε πρόβλημα με τον όποιο διάκονο Γεράσιμο, αν ο μητροπολίτης Πατρών Χρυσόστομος δεν κράταγε δημόσια άλλη στάση. 

Ο Πατρών Χρυσόστομος δημόσια δεν επικρίνει το Οικουμενικό Πατριαρχείο, αντιθέτως το επισκέπτεται και κλίνει γόνυ στον Πατριάρχη. 

Πώς είναι δυνατόν την ίδια στιγμή κληρικοί του να εκφράζουν εντελώς άλλη στάση; 

Προσωπικώς πιστεύουμε ότι η τακτική του Πατρών Χρυσοστόμου εμπεριέχει και φτηνό τακτικισμό (να τα έχει καλά με το Φανάρι) και ανικανότητα (να συγκρατήσει κάπως τους κληρικούς του).

Σε κάθε περίπτωση την αποκλειστική ευθύνη φέρει ο μητροπολίτης Πατρών Χρυσόστομος κι όχι ένας διάκος. 

ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΤΗΚΕ ΧΘΕΣ ΣΤΗΝ ΠΑΤΡΑ Η ΤΡΙΛΟΓΙΑ ΤΗΣ ΑΘΗΝΑΣ ΚΑΚΟΥΡΗ

Στο βιβλιοπωλείο "Πρωτοπορία" της Πάτρας παρουσιάστηκε την Παρασκευή 28 Σεπτεμβρίου 2018 η τριλογία έργων της Αθηνάς Κακούρη, "Ξιφίρ Φαλέρ" (εκδόσεις της Εστίας), "Τα δύο Βήτα" και "Ουλάνοι στην Λάρισα" (εκδόσεις Καπόν), ένα μυθιστόρημα και δύο ιστορικές μελέτες, που καλύπτουν τα ταραγμένα χρόνια από τον Φεβρουάριο του 1915 μέχρι τον Ιούνιο του 1917. 

Ο πρέσβης επί τιμή κ. Κωστής Αιλιανός μίλησε για τα γεγονότα που καλύπτει σε αυτά τα έργα της η συγγραφέας. Η επίκουρη καθηγήτρια Νεοελληνικής Φιλολογίας κ. Στέση Αθήνη αναφέρθηκε στο  μυθιστόρημα "Ξιφίρ Φαλέρ" (το κείμενό της διάβασε η Ζέττα Ζάχου) που κυκλοφόρησε προσφάτως σε νέα μορφή και ο Στέλιος Σοφός διάβασε χαρακτηριστικά αποσπάσματα από το βιβλίο.  

Η Δρ Φιλολογίας κ. Ζωή Αντωνοπούλου - Τρεχλή  μίλησε για το πώς μια μυθιστοριογράφος γράφει ιστορία. 

Την εκδήλωση συντόνισε η πολιτιστική συντάκτρια της εφημερίδας "Πελοπόννησος" κ. Κρίστυ Κουνινιώτη.

Παραθέτουμε στη συνέχεια την ομιλία της καθηγήτριας Στέση Αθήνη για το "Ξιφίρ Φαλέρ". 

Η Στέση Αθήνη για το Ξιφίρ Φαλέρ της Αθηνάς Κακούρη by Panagiotis Andriopoulos on Scribd

Γιώργος Κοζίας: ΑΠΟΜΕΙΝΑΡΙΑ ΣΕ ΕΝΑ ΑΚΟΜΑ ΒΑΤΕΡΛΩ

ΑΠΟΜΕΙΝΑΡΙΑ ΣΕ ΕΝΑ ΑΚΟΜΑ ΒΑΤΕΡΛΩ 

Κι ἂν ἀγαπηθήκαμε σὲ ἄνομα κρεβάτια 

ἂν σὲ στιγμὲς παραφορᾶς δοθήκαμε 

στὴν ἀσωτία, στὴν ἀναίδεια 

Ἂν ἀνοήτως ὑποκριθήκαμε 

σὲ σάρκες ἀδύναμες 

τάξαμε στέφανα κι ἀρραβῶνες 

ἢ ταπεινώσαμε ἄδικα ἐραστές 

Τώρα ποὺ χάσαμε τὴν μάχη 

πεζοὶ ἐπιστρέφουμε 

ὡραῖοι κι ἄδοξοι ἀντάμα 

ψάχνουμε ἴσως κάποιο θαῦμα 

Ἡ καθιέρωσις μᾶς λείπει... 

δὲν εἴμαστε οἱ πρῶτοι 

μήτε οἱ τελευταῖοι 

ρομαντικοὶ καὶ τόσο νέοι 

Πληρώνουμε τὴν Μοίρα γιὰ νὰ ἔχει 

ἀπομεινάρια σὲ ἕνα ἀκόμα Βατερλώ. 

*Γιώργος Κοζίας, Πολεμώντας υπό σκιάν... Ελεγεία και σάτιρες, Περισπωμένη, 2017

Γιώργος Κοζίας 

Αθηνά Κακούρη: Καταλαβαίνουμε το σήμερα, γνωρίζοντας το '21

Αθηνά Κακούρη: Καταλαβαίνουμε το σήμερα, γνωρίζοντας το '21 

Για «λανθασμένη και βλαβερή ευγνωμοσύνη προς του ξένους» σε σχέση με τη συμβολή τους στην απελευθέρωση της Ελλάδας το 1821 μίλησε η Αθηνά Κακούρη την Τετάρτη, 26 Σεπτεμβρίου το βράδυ, στο κατάμεστο αμφιθέατρο του Αρχαιολογικού Μουσείου. 

Η καταξιωμένη συγγραφέας άνοιξε τον κύκλο εκδηλώσεων που διοργανώνει η Πελοπόννησος με τίτλο: «Οδεύοντας προς τη μεγάλη επέτειο», 1821-2021, και αιτιολόγησε την αναφορά της, εξηγώντας ότι οι ξένοι δεν ελευθέρωσαν την Ελλάδα με όρους βιωσιμότητας, αλλά ως ακρωτηριασμένο και θνησιγενές κράτος. 

Ακολουθώντας τον τίτλο της ομιλίας της («Το 1821 Σήμερα»), η Αθηνά Κακούρη έκανε αναγωγές μεταξύ της περιόδου του '21 και της σημερινής εποχής, βασισμένες στα χρέη, την μείωση του πληθυσμού κ.ά. Δεν απέφυγε να μιλήσει για τις κακοδαιμονίες των Ελλήνων μετά την Επανάσταση του 1821, όταν χωρίστηκαν σε στρατόπεδα, φυλάκισαν τον Κολοκοτρώνη, καυγάδισαν για το Σύνταγμα, χειρίστηκαν άθλια τα εξωτερικά και αθλιότερα τα οικονομικά της χώρας, και «συνήψαν δάνεια με αετονύχηδες που δημιούργησαν συνθήκες υποτέλειας για τη χώρα» με αποτέλεσμα να βρει ανέτοιμους τους Ελληνες ο Ιμπραήμ και να αποβιβαστεί στην Πελοπόννησο. 

Η Αθηνά Κακούρη τάχθηκε στην πλευρά εκείνων που ακολουθούν τα γεγονότα, και δήλωσε θαμπωμένη από τη δύναμη ψυχής των αγωνιστών («με όλα τους τα ελαττώματα και τα λάθη»), και από την καρτερία τους που μπόρεσαν να αντέξουν τόσα δεινά, για τόσα πολλά χρόνια, και να ξανασηκωθούν και να πολεμήσουν πάλι. 

«Οποιος δεν ξέρει όσα συνέβησαν τότε, δεν μπορεί να καταλάβει τις συνθήκες σήμερα…» είπε απευθυνόμενη στο ακροατήριο, το οποίο της καταχειροκρότησε. 

Στο πάνελ συνόδευσαν την Αθηνά Κακούρη οι: Ζέτα Ζάχου (σύμβουλος επικοινωνίας) και Νίκος Τόμπρος (λέκτορας και συγγραφέας). 

Προλόγισε ο διευθυντής σύνταξης της εφημερίδας «Πελοπόννησος», Κωνσταντίνος Μάγνης. 

Η εκδήλωση εντάσσεται το πλαίσιο κύκλου ομιλιών για τη διακοσιετηρίδα από την έναρξη της Ελληνικής Επανάστασης, -με χρονικό ορίζοντα το 2021- από ιστορικούς και εν γένει άτομα του πνεύματος, στον οποίο προσεγγίζονται όψεις της Επανάστασης και κατατίθενται οι απόψεις των ομιλητών γι' αυτή. Με τον τρόπο αυτό η «Π» δημιουργεί - στο μέτρο που της αναλογεί - προϋποθέσεις, για να τιμηθεί η συγκεκριμένη επέτειος με την εγκυρότητα και την πολυφωνία που της αξίζει. 

ΜΙΧΑΛΗΣ ΒΑΣΙΛΑΚΗΣ

pelop.gr

Δημοσιεύουμε στη συνέχεια την αναφορά της Ζέττας Ζάχου στην Αθηνά Κακούρη. 

Η ΖΕΤΤΑ ΖΑΧΟΥ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΘΗΝΑ ΚΑΚΟΥΡΗ by Panagiotis Andriopoulos on Scribd

ΟΛΟΜΕΤΩΠΗ ΕΠΙΘΕΣΗ ΚΛΗΡΙΚΩΝ ΤΗΣ ΠΑΤΡΑΣ ΕΝΑΝΤΙΟΝ ΤΟΥ ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΟΥ ΠΑΤΡΙΑΡΧΕΙΟΥ ΓΙΑ ΤΟ ΟΥΚΡΑΝΙΚΟ ΖΗΤΗΜΑ

Του Παναγιώτη Αντ. Ανδριόπουλου 

Ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος δέχθηκε σήμερα, Πέμπτη 27 Σεπτεμβρίου 2018, στο Φανάρι, τον μητροπολίτη Πατρών Χρυσόστομο και όμιλο προσκυνητών από την Πάτρα. 

Την ώρα που ο μητροπολίτης Πατρών Χρυσόστομος – σύμφωνα με το σημερινό δελτίο τύπου του Οικουμενικού Πατριαρχείου – ευχαριστούσε «τον Παναγιώτατο που ενημέρωσε τους προσκυνητές από την Επαρχία του γιατί, όπως σημείωσε, πολλές φορές οι πιστοί ακούν και διαβάζουν διάφορες πληροφορίες και εξέφρασε την ευγνωμοσύνη του για την ευκαιρία, όπως τόνισε, να ακούσουν όλοι από τα χείλη του Πατριάρχη για ποιο λόγο το Πατριαρχείο αποφάσισε, καθώς έχει δικαίωμα και χρέος, να χορηγήσει το Αυτοκέφαλο στην Ουκρανία», την ώρα εκείνη ο κληρικός του, διάκονος του Ι. Ναού Παντανάσσης Γεράσιμος, εξαπέλυε ολομέτωπη επίθεση εναντίον του Οικουμενικού Πατριαρχείου. 

Σε ιστολόγιο που ανήρτησε σημαντικά κείμενα για το ζήτημα της Αυτοκεφαλίας της Ουκρανίας, τα οποία δημοσιοποίησε χθες το Οικουμενικό Πατριαρχείο, ο πατρινός διάκονος - ο οποίος έχει σταθερή θέση εναντίον του Πατριαρχείου – δημοσίευσε σχόλιά του κριτικάροντας τα συγκεκριμένα κείμενα. 

Φτάνει μέχρι του σημείου να υποστηρίξει ότι ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος μιμείται τον Πάπα, «τον αρχηγό της αιρέσεως», ως προς τις αποφάσεις του. Δεν διστάζει να κάνει υποδείξεις στο Οικουμενικό Πατριαρχείο για τους χειρισμούς του στο Ουκρανικό και γράφει πως η απόφαση «να παραχωρήσει Αυτοκεφαλία δεν έχει λογικά επιχειρήματα και δείχνει ότι κρύβονται πολλά από πίσω..». 

Πριν λίγες μέρες ο άλλος κληρικός της Μητροπόλεως Πατρών, Αναστάσιος Γκοτσόπουλος, υιοθέτησε πλήρως την θεωρία ότι οι ΗΠΑ «πιέζουν» το Οικουμενικό Πατριαρχείο για να δώσει την Αυτοκεφαλία στην Ουκρανία, άφησε σαφή υπονοούμενα για τον ρόλο των ΗΠΑ στην Αγία και Μεγάλη Σύνοδο της Ορθοδοξίας στην Κρήτη και, τέλος, ειρωνεύτηκε τον Οικουμενικό Πατριάρχη γράφοντας: «Μήπως, τελικά, τον «Τόμο Αυτοκεφαλίας» για την Ουκρανία θα τον υπογράψει ο Οικουμενικός Πατριάρχης ως «αποφαινόμενος» και ο … Ντ. Τράμπ ως «συναποφαινόμενος»; Δεν μπορώ να διανοηθώ τυχόν αμερικανική απαίτηση για αντιστροφή των υπογραφών…». 

Όλα αυτά συμβαίνουν την ώρα που ο μητροπολίτης Πατρών Χρυσόστομος μεταβαίνει στο Φανάρι και έχει επαφές με τον Οικουμενικό Πατριάρχη. 

Διερωτάται κάθε λογικός άνθρωπος: τι τελικά πρεσβεύει ο Πατρών Χρυσόστομος; Πόσο υποκριτής μπορεί να είναι; Οι κληρικοί του γράφουν με την ευλογία του ή κάνουν ό,τι θέλουν, άρα η Μητρόπολη Πατρών βρίσκεται σε πλήρη αποσύνθεση; 

Χαρακτηριστικό της γενικότερης …αμηχανίας γύρω από την στάση του Πατρών είναι το σημερινό σχόλιο στο fb του Αρχιμανδρίτη της Ι. Μητροπόλεως Ρεθύμνης, Ρωμανού Αναστασιάδη: «Ελπίζουμε και ευχόμαστε οι πράξεις και τα λόγια του Σεβ. Μητροπολίτου Πατρών κ. Χρυσοστόμου να είναι καρπός ειλικρινούς επίγνωσης της αληθείας και των απαράγραπτων δικαίων του Οικουμενικού Θρόνου. Και προσευχόμαστε το ίδιο να πράξουν και κάποιοι κληρικοί του, οι οποίοι δεν έχουν πάψει να συκοφαντούν και να απαξιώνουν το Οικουμενικό Πατριαρχείο και την Αγία και Μεγάλη Σύνοδο της Ορθοδόξου Εκκλησίας, που έγινε στην Κρήτη το 2016, σκανδαλίζοντας έτσι τους πιστούς και δίδοντας όπλα στους εχθρούς της Εκκλησίας...».

Ο ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΤΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ ΤΙΜΗΣΕ ΤΟΝ ΜΑΝΟΛΗ ΧΑΤΖΗΓΙΑΚΟΥΜΗ ΜΕ ΤΟ ΠΑΡΑΣΗΜΟ ΤΟΥ ΤΑΞΙΑΡΧΗ ΤΗΣ ΤΙΜΗΣ

Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, Προκόπης Παυλόπουλος απένειμε σήμερα, Τετάρτη 26 Σεπτεμβρίου 2018, σε ειδική τελετή στο Προεδρικό Μέγαρο, το Παράσημο του Ταξιάρχη της Τιμής στον γνωστό Φιλόλογο και Μελετητή της Εκκλησιαστικής Μουσικής Μανόλη Χατζηγιακουμή, του οποίου το σημαντικό έργο προβάλλουμε συστηματικά από την «Ιδιωτική Οδό». 

Η υψηλή τιμητική διάκριση απονεμήθηκε στον Μανόλη Χατζηγιακουμή «για το κορυφαίο φιλολογικό του έργο και στην Αρχαία Γραμματεία, και στον Διονύσιο Σολωμό, και στην μετάφραση του Ομήρου, αλλά συνάμα και για το μοναδικό μουσικολογικό ερευνητικό και συγγραφικό του έργο, πραγματικό θησαυρό της Εκκλησιαστικής Παραδοσιακής μας Μουσικής», όπως την αιτιολόγησε ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας. 

Της ίδιας τιμητικής διάκρισης έτυχαν και ο Φιλόλογος Νικόλαος Τριανταφυλλόπουλος, καθώς και ο Ζωγράφος Σωτήρης Σόρογκας. 

Στον Νικόλαο Τριανταφυλλόπουλο: «Για την άψογη επιστημονικώς, κριτική και φιλολογική, αποκατάσταση του Παπαδιαμαντικού έργου, η βιωματική προσήλωσή του στο οποίο διαποτίζει την ζωή του και το λογοτεχνικό του έργο». 

Στον Σωτήρη Σόρογκα: «Για το δωρικά ξεχωριστό ζωγραφικό ιδίωμα στο έργο του, που παραμένει σύγχρονο και πρωτοποριακό, αντλώντας υλικά από το μοναδικώς πλούσιο απόθεμα της Ελληνικής πνευματικής και ζωγραφικής παράδοσης».

Στην τελετή της απονομής παραβρέθηκε και ο Μακαριώτατος Αρχιεπίσκοπος Αθηνών και πάσης Ελλάδος κ. Ιερώνυμος, ο οποίος διατηρεί πολυχρόνια φιλία με τον Μ. Χατζηγιακουμή από τα φοιτητικά χρόνια. 

Να θυμίσουμε ότι το 2005 o Μανόλης Χατζηγιακουμής βραβεύτηκε από την Ακαδημία Αθηνών για την δουλειά του πάνω στις – ιστορικές πλέον – ηχογραφήσεις εκκλησιαστικής μουσικής, ενώ στις 21 Μαρτίου 2017, τιμήθηκε για το σύνολο του φιλολογικού του έργου – από την διατριβή του για τον Διονύσιο Σολωμό μέχρι την πρόσφατη μετάφραση στην «Οδύσσεια» του Ομήρου - με το Αριστείο των Γραμμάτων της Ακαδημίας Αθηνών.

Φωτογραφίες: ΑΠΕ-ΜΠΕ, ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΒΛΑΧΟΣ, intimenews, ΤΖΑΜΑΡΟΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ, Reader.gr

ΤΟ ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΟ ΠΑΤΡΙΑΡΧΕΙΟ ΑΠΑΓΟΡΕΥΕΙ ΤΗΝ ΧΡΗΣΗ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΩΝ ΣΥΣΚΕΥΩΝ ΣΤΗ ΛΑΤΡΕΙΑ

Του Παναγιώτη Αντ. Ανδριόπουλου 

Τα τελευταία χρόνια παρατηρείται το φαινόμενο της χρήσης «επ’ Εκκλησίαις» ηλεκτρονικών συσκευών της σύγχρονης τεχνολογίας (tablets, laptops, κινητά τηλέφωνα), οι οποίες υποκαθιστούν τα λειτουργικά βιβλία. 

Υπάρχουν ειδικές εφαρμογές που ενεργοποιούνται ώστε οι ιεροψάλτες να έχουν μπροστά τους ολόκληρη την ακολουθία της Κυριακής, επί παραδείγματι, και με τα μουσικά κείμενα. Οι εφαρμογές αυτές λειτουργούν ως «τυφλοσούρτης» και «διευκολύνουν» τους ιεροψάλτες ώστε να μην ανατρέχουν στα ειδικά λειτουργικά βιβλία κάθε φορά. Δυστυχώς, οι «έξυπνες» ηλεκτρονικές συσκευές χρησιμοποιούνται και από κληρικούς. 

Ευτυχώς, το Οικουμενικό Πατριαρχείο, μετά από σχετική απόφαση της Αγίας και Ιεράς Συνόδου, προτρέπει τους Μητροπολίτες του Θρόνου να επιβάλλουν την τάξη. Οι ιεροψάλτες να επιστρέψουν στα πατροπαράδοτα λειτουργικά βιβλία βιβλία, καθώς «…η εν τοις εφεξής χρήσις κατά την διάρκειαν των Ιερών Ακολουθιών εν τοις Εκκλησιαστικοίς Αναλογίοις ηλεκτρονικών συσκευών, εις υποκατάστασιν των Λειτουργικών βιβλίων της Εκκλησίας ημών, κρίνεται ως όλως απάδουσα εις την τάξιν, αποδοκιμαστέα και σκανδαλισμόν φέρουσα τοις πιστοίς. Δέον κατά ταύτα όπως παντελώς αποφεύγηται η χρήσις τοιούτων τεχνικών μέσων εν τοις Ιεροίς Ναοίς και τη Θεία Λατρεία, οδηγούντων εν τέλει εις την εκκοσμίκευσιν της λειτουργικής ζωής».

Η απόφαση του Οικουμενικού Πατριαρχείου περιφρουρεί την σοβαρότητα και την φυσικότητα της θείας λατρείας, γι’ αυτό και θα πρέπει να εφαρμοστεί απαρέγκλιτα. Αλλιώς θα οδηγηθούμε σε μία «ηλεκτρονική» λατρεία, η οποία θα αντικαταστήσει την λογική λατρεία. 

Η απόφαση του Πατριαρχείου κάνει λόγο για «σκανδαλισμό» των πιστών. Φαίνεται, όμως, πως από την χρήση ηλεκτρονικών συσκευών στη λατρεία προκαλείται κάτι χειρότερο: θυμηδία και χλεύη! Απόδειξη το δημοσίευμα με τίτλο: «Ο ψάλτης με το... tablet που «έριξε» το διαδίκτυο». Όπως αναφέρεται: «Οι φωτογραφίες του ψάλτη «υψηλής τεχνολογίας» έγιναν σε χρόνο μηδέν viral και αντικείμενο πολλών σπαρταριστών σχολίων.» Κι αλλού: «Παπα-philips ιερείς έψαλλαν από tablet».

Μάλλον είναι απαραίτητη και μία αυστηρή εγκύκλιος προς τους ιερείς, ώστε να μη χρησιμοποιούν κατά την ώρα της θείας Λατρείας τα κινητά τους τηλέφωνα για να φωτογραφίζουν ή να βιντεοσκοπούν. 

Αν με πρόσφατη εγκύκλιο του Υπουργείου Παιδείας και Θρησκευμάτων της Ελλάδος απαγορεύτηκε η χρήση όλων των ηλεκτρονικών συσκευών στα σχολεία από τους μαθητές, πόσω μάλλον στους ναούς!

Η ΑΠΑΡΑΔΕΚΤΗ ΠΡΟΣΚΥΝΗΣΗ «ΦΙΑΛΙΔΙΟΥ ΑΙΜΑΤΟΣ» ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΠΟΡΦΥΡΙΟΥ

Π.Α. Ανδριόπουλος 

Διαβάζουμε την «είδηση» πως «την Κυριακή 23 Σεπτεμβρίου 2018, το απόγευμα, στον Ενοριακό Ιερό Ναό Αγίου Μαξίμου του Γραικού Άρτης, ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Άρτης κ. Καλλίνικος υπεδέχθη Λείψανο (φιαλίδιο Αίματος) του Οσίου Πορφυρίου του Καυσοκαλυβίτου, το οποίο εδώρησε ο προσωπικός του ιατρός κ. Γεώργιος Πιπεράκις, διότι, εντός του Ιερού Ναού του Αγίου Μαξίμου, υπάρχει Παρεκκλήσιο του Οσίου Πορφυρίου.» 

Παραθέτουμε στη συνέχεια το ιδιόχειρο σημείωμα του ιατρού κ. Πιπεράκι, ο οποίος λέει ότι πρόκειται για «υπόλειμμα πήγματος αίματος» το οποίο πήρε από τον άγιο για εξέταση, προφανώς την συνήθη του αίματος. 

Ωραία, ο γιατρός το δώρησε, ο μητροπολίτης Άρτης έπρεπε να κάνει ολόκληρη φιέστα για το «υπόλειμμα πήγματος αίματος» του αγίου Πορφυρίου, όταν μάλιστα όλοι γνωρίζουμε ότι ο ίδιος φρόντισε να χαθεί κάθε ίχνος λειψάνου του, μην τυχόν γίνει αντικείμενο προσκύνησης; 

Από τη βαθιά του ταπείνωση έλεγε σε πνευματικοπαίδι του: «…εδώ σκοπεύουν να κάνουν πολύ άσχημα πράγματα για μένα. Θέλουν να με βάλουν σε μια γυάλα και να με προσκυνούν οι άνθρωποι σαν τον Άγιο Νεκτάριο». 

Δεν συνειδητοποιεί ο μητροπολίτης Άρτης ότι προκαλεί τον ίδιο τον άγιο Πορφύριο, ότι δεν σέβεται την επιθυμία του; 

Δυστυχώς, η έκπτωση δεν έχει πάτο… Τι κι αν ο άγιος έκανε το παν για να αποφύγει τέτοιου είδους προσκυνήματα; Θα βρίσκεται πάντα ένας Άρτης για να τον «τσαλακώσει»… 

Μια ζωή μέσα στην Εκκλησία και δεν κατάλαβαν τι σημαίνει «λαθών ετέχθης υπό το σπήλαιον…».

Κρίμα… Χαμένη ζωή…

Ο ΝΑΥΠΑΚΤΟΥ ΙΕΡΟΘΕΟΣ ΚΑΙ ΤΟ ΑΠΟΞΗΡΑΜΕΝΟ ΑΙΜΑ...

Τώρα, ιδού το ερώτημα: Άλλο αίμα είναι αυτό που υποδέχθηκε ο μητροπολίτης Ναυπάκτου Ιερόθεος, πριν δύο χρόνια, στις 2/12/2016; 
Σύμφωνα με σχετικό δελτίο της Μητροπόλεως Ναυπάκτου, "το αποξηραμένο αίμα του αγίου Πορφυρίου έχει παραδοθή ιδιαιτέρως στον Σεβ. Μητροπολίτη Ναυπάκτου και Αγ. Βλασίου κ. Ιερόθεο από τον θεράποντα ιατρό του Αγίου, κ. Γεώργιο Πιπεράκη, διότι ο Σεβασμιώτατος έκανε την πρόταση στο Πατριαρχείο για την αγιοκατάταξη του αγίου Πορφυρίου. Ο κ. Πιπεράκης παρέδωσε το πολύτιμο Λείψανο με χαρά στον Σεβασμιώτατο, με την παράκληση να μνημονεύονται το όνομα της αειμνήστου συζύγου του και τα ονόματα της οικογενείας του."
Τι να πει κανείς; Βρήκαν τον άγιο Πορφύριο για να παίξουν!...

"ΤΟ 1821 ΣΗΜΕΡΑ" ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΘΗΝΑ ΚΑΚΟΥΡΗ ΣΤΟ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΠΑΤΡΩΝ

Ομιλία με τίτλο «ΤΟ 1821 ΣΗΜΕΡΑ»  θα πραγματοποιήσει η συγγραφέας Αθηνά Κακούρη την Τετάρτη 26 Σεπτεμβρίου 2018 και ώρα 19.30 στο Αμφιθέατρο του Αρχαιολογικού Μουσείου Πάτρας. 

Οδεύοντας προς τη διακοσιετηρίδα από την έναρξη της Ελληνικής Επανάστασης η εφημερίδα «ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΣ» διοργανώνει κύκλο ομιλιών -με χρονικό ορίζοντα το 2021- από ιστορικούς και εν γένει άτομα του πνεύματος, στον οποίο προσεγγίζονται όψεις της Επανάστασης και κατατίθενται οι απόψεις των ομιλητών γι’ αυτή. Με τον τρόπο αυτό η «Π» δημιουργεί -στο μέτρο που της αναλογεί- προϋποθέσεις, για να τιμηθεί η συγκεκριμένη επέτειος με την εγκυρότητα και την πολυφωνία που της αξίζει. 

Το θέμα της προσεχούς ομιλίας της Αθηνάς Κακούρη είναι «Το 1821 Σήμερα». 

Θα αναπτύξει το γιατί κάτι πού έγινε προ διακοσίων χρόνων - η Ελληνική Επανάσταση, δηλαδή - αποτελεί για μάς σήμερα καυτή επικαιρότητα. Με λίγες αδρές γραμμές θα περιγράψει τα βασικά της Επανάστασης και θα τονίσει τις τρεις ιδιαιτερότητας πού έχει ὁ Ελληνικός Αγώνας συγκρινόμενος προς την πολύ μεταγενέστερη απελευθέρωση όλων των άλλων γειτονικών μας κρατών. Θα υπογραμμίσει τεκμηριωμένα το γεγονός ότι τα όρια πού δόθηκαν τότε στην Ελλάδα δημιούργησαν ένα κράτος, πού εκ των πραγμάτων δεν μπορούσε να ορθοποδήσει οικονομικά. Και τέλος θα εστιάσει σε τρεις πρόσφατες μελέτες για την Επανάσταση, σοβαρότατες, γραμμένες συναρπαστικά και πολύ αποκαλυπτικές ακόμη και για τα τεκταινόμενα σήμερα. 

Την εκδήλωση θα προλογίσουν οι: 

- Κωνσταντίνος Μάγνης, αρχισυντάκτης εφημ. ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΣ 

- Ζέτα Ζάχου, Σύμβουλος Επικοινωνίας 

- Νίκος Τόμπρος, Λέκτορας Πολιτικής Ιστορίας ΣΣΕ.
Παραθέτουμε στη συνέχεια ένα σχετικό βίντεο: Η Αθηνά Κακούρη μιλάει στο πνευματικό κέντρο του Ι.Ν. Παμμεγίστων Ταξιαρχών Μοσχάτου για το καινούργιο, τότε, βιβλίο της "1821 η αρχή που δεν ολοκληρώθηκε".

Ο ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΤΗΣ ΟΥΚΡΑΝΙΑΣ ΠΕΤΡΟ ΠΟΡΟΣΕΝΚΟ ΑΝΑΔΗΜΟΣΙΕΥΕΙ "ΦΩΣ ΦΑΝΑΡΙΟΥ"

Ο Πρόεδρος της Ουκρανίας Πέτρο Ποροσένκο, κοινοποίησε στον προσωπικό του λογαριασμό στο facebook την χθεσινή ανάρτησή μας στο Φως Φαναρίου (το οποίο διαχειριζόμαστε) με τίτλο: ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΟΣ ΠΑΤΡΙΑΡΧΗΣ: "Η ΟΥΚΡΑΝΙΑ ΘΑ ΛΑΒΕΙ ΤΟ ΑΥΤΟΚΕΦΑΛΟ ΔΙΟΤΙ ΕΙΝΑΙ ΔΙΚΑΙΩΜΑ ΤΗΣ".

Πρόκειται για τα όσα είπε ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος στον Ι. Ναό Αγίου Φωκά Μεσαχώρου στην Πόλη, παρουσία του Γενικού Προξένου της Ουκρανίας, στέλνοντας το μήνυμα προς κάθε κατεύθυνση ότι η Ουκρανία θα λάβει την Αυτοκεφαλία σύντομα διότι είναι δικαίωμά της. Είπε επί λέξει ο Πατριάρχης:

"Είναι η σειρά της Ουκρανίας, η οποία θα λάβει το καθεστώς της Αυτοκεφαλίας εν ου μακρώ χρόνω ελπίζω, παρά τας υπαρχούσας αντιδράσεις, και τούτο θα γίνει διότι είναι δικαίωμά της. Είναι δικαίωμά της να λάβει το καθεστώς της Αυτοκεφαλίας και από την άλλη πλευρά είναι δικαίωμα, και μάλιστα αποκλειστικό δικαίωμα του Οικουμενικού μας Πατριαρχείου, να χορηγεί το Αυτοκέφαλον, όπως το εχορήγησε σε όλες τις νεώτερες Ορθόδοξες Εκκλησίες, αρχής γενομένης από της Ρωσίας, τον 16ο αιώνα, και μέχρι της Εκκλησίας Τσεχίας και Σλοβακίας".

Ο Πρόεδρος της Ουκρανίας αναδημοσιεύοντας το "Φως Φαναρίου" ευχαρίστησε τον Οικουμενικό Πατριάρχη για την σταθερή στήριξή του στην Αυτοκεφαλία της Ουκρανίας, κάτι που επιθυμούν διακαώς εκατομμύρια Ορθοδόξων Ουκρανών. 

Ο ΓΕΡΟΝΤΙΣΜΟΣ ΠΟΥ ΕΛΕΓΧΕΙ ΚΑΙ ΚΑΤΑΣΤΡΕΦΕΙ ΖΩΕΣ

Π.Α. Ανδριόπουλος

Πάνε οκτώ χρόνια που εκδόθηκε, αλλά διατηρεί στο ακέραιο την επικαιρότητά του. 

Η γεροντολαγνεία καλά κρατεί. Και δι' αυτής ο έλεγχος της ζωής των ανθρώπων, με απρόβλεπτες συνέπειες. 

Μη ξεχνάμε: Ο «πνευματικός πατήρ» ποιμαίνει ενορία, «παράγει ποιμαντικό έργο» προς διαφήμισιν, είναι «παραδοσιακός» φυσικά και ηγείται ομάδος νέων που εκουσίως δέχονται να συντρίβονται από τη χαύνωση που τους προσφέρει, αφού δεν μπορούν να αμυνθούν ή δεν θέλουν… Κι έτσι εδραιώνεται η πρόκληση. Με την ανοχή των πολλών και τη σιωπή ακόμη περισσότερων. 

Αλλ’ η αρετή της ανδρείας εξέλιπε και το στερρόν της προθέσεως είναι ανύπαρκτο, αφού το έργο της βούλησης καθίσταται ανενεργό. Κι ούτε λόγος για «αρρενωπό ψυχή». Ο δε πνευματικός πατήρ ηγείται ανερυθριάστως τοιούτου κατάπτυστου εσωτερικού περιεχομένου περιεχομένου νέων αφελών και ευπίστων. «Άχρηστος βίος, πενιχρά ζωή, κατακλυσμός καταδύσεως» (Μ. Κανών). Κι ούτε μια στιγμή αμφιβολίας μήπως και πήραμε τη ζωή μας λάθος, κατά πως λέει ο ποιητής, και πρέπει ν’ αλλάξουμε ζωή. 

Ο λόγος όμως του πνευματικού πατρός είναι τρομοκρατικός. Προϊόν μιας παιδείας ανάπηρης που δε μπορεί να δει την εν Χριστώ ζωή ως διαλεκτική ενότητα του Εγώ με το Άλλο και τον Άλλο. Γιατί ο λόγος εδώ είναι απλά μέσο επιβεβαίωσης, μέσο πρόσκτησης της ανυποψίαστης βεβαιότητας μιας ανάπηρης αυτάρκειας, του εσωτερικού φασισμού. Κι έτσι πληθύνεται η ράτσα των ανίσκιωτων ανθρώπων που από άγνοια, από φόβο ή από συνήθεια επιμένουν να σκοτίζουν του νου την ωραιότητα αποκόπτοντας κάθε δεσμό με το αυτεξούσιο, που ο Θεός μας χάρισε. 

Η Σοφία είναι ένα κορίτσι που γεννήθηκε το 1967 σε μια αστική οικογένεια της Αθήνας. Περνάει ανέμελα παιδικά και εφηβικά χρόνια σε διάφορες ελληνικές πόλεις. Γνωρίζει τον μεγάλο έρωτά της και κάνει τη δική της οικογένεια (πέντε παιδιά!). Ζώντας όμως μέσα σε ένα περιβάλλον ανυπόφορης θρησκευτικότητας (οι γονείς της είχαν σχέση με την οργάνωση της “Ζωής”) καλλιεργούνται μέσα της αναστολές, φοβίες και ενοχές που την οδηγούν σε αδιέξοδο.
Έτσι, στα τριάντα πέντε της χρόνια αρχίζει έναν αγώνα να ανακαλύψει τη δική της αληθινή Σοφία.

Το βιβλίο της Σταυρούλας Ζιαζοπούλου – Ζάχου Η δική μου Σοφία (εκδόσεις Εστία, 2010), είναι μια αφήγηση ζωής που διαβάζεται απνευστί και ταυτόχρονα είναι μια κραυγή ενάντια στο νοσηρό φαινόμενο του Γεροντισμού. Η εξιστόρηση των όσων υπέστη η ηρωϊδα της Σοφία και πολλοί άλλοι φίλοι της από τον παπα- Γιάννη γκουρού, είναι μια τραγική πραγματικότητα.

Ο παπα-Γιάννης είναι έγγαμος, αλλά λειτουργεί μέσα σε πλαίσιο “αρχιμανδριτισμού”. Σκοπός του, όπως κάθε τέτοιου “γέροντα”, είναι να ελέγξει πλήρως τις ζωές των “πνευματικών του παιδιών”. Να καθορίσει τη ζωή τους, να μπει στην κρεβατοκάμαρά τους, να τους καθυποτάξει με κάθε τρόπο.

Με το να τους απειλεί ότι “δεν πάνε καλά πνευματικά”, φρόντιζε να δημιουργεί άφθονες ενοχές και να καλλιεργεί ψευδαισθήσεις ασκητικότητας και εγκράτειας. Η νηπτική θεολογία γίνεται εδώ -φευ! - εξουσιαστικό εργαλείο, μηχανισμός εκβιασμού συνειδήσεων, επιταγή χωρίς αντίκρισμα.

Ο παπα-Γιάννης, στο όνομα μιας εγωτικής “πνευματικότητας” καθοδηγεί την Σοφία για το πόσα παιδιά θα κάνει, σε ποιο σπίτι θα μετακομίσει, αν θα διοριστεί στο σχολείο ως καθηγήτρια, πόσο πρέπει να δουλεύει ο άντρας της, αν πρέπει να χωρίσει ακόμα - ένεκεν πνευματικότητας! - και άλλα παρόμοια εξωφρενικά.

Τελικά η Σοφία κάνει την επανάστασή της, ξυπνάει και αποτινάσσει τα δεσμά του γεροντισμού. Τελειώνει το βιβλίο της κάπως έτσι:

“Κατάλαβα μέσα από την επαφή μου με ρασοφόρους, γι' αυτό το φοράνε πολλές φορές, γιατί το ράσο τους δίνει εξουσία, άσυλο, άλλοθι, εύνοια. Αχ, κατακαημένη Εκκλησία, τι σχέση έχεις εσύ μ' όλους αυτούς που σε αντιπροσωπεύουν... Μακριά, μακριά τους, νιώθω πως μόνο μακριά τους μπορώ να ανασάνω τον αγέρα του Θεού μου, της πηγής της αλήθειας... Δε θέλω να ασπάζομαι χέρι ιερέα που από τη μία μυρίζει λιβάνι κι από την άλλη το χέρι έχει “αρπάξει”χρήματα, αισθήματα, συνειδήσεις... Μισώ αυτά τα πεντακάθαρα παχουλά χέρια των ιερωμένων και μαζί και τη μυρωδιά του ράσου τους, όταν χλευάζει ό,τι ιερότερο έχει η ψυχή του κάθε ανθρώπου από τη φύση της από καταβολής κόσμου: το σεβασμό στο θείο. Ουαί και πάλι ουαί, υποκριτές”.

Η ΤΡΙΛΟΓΙΑ ΤΗΣ ΑΘΗΝΑΣ ΚΑΚΟΥΡΗ ΣΤΗΝ "ΠΡΩΤΟΠΟΡΙΑ" ΤΗΣ ΠΑΤΡΑΣ

Το βιβλιοπωλείο Πρωτοπορία παρουσιάζει την Παρασκευή 28 Σεπτεμβρίου 2018 στις 8:30 μμ την τριλογία έργων της Αθηνάς Κακούρη, "Ξιφίρ Φαλέρ" (εκδόσεις της Εστίας), "Τα δύο Βήτα" και "Ουλάνοι στην Λάρισα" (εκδόσεις Καπόν), ένα μυθιστόρημα και δύο ιστορικές μελέτες, που καλύπτουν τα ταραγμένα χρόνια από τον Φεβρουάριο του 1915 μέχρι τον Ιούνιο του 1917. 

Ο πρέσβης επί τιμή κ. Κωστής Αιλιανός θα μιλήσει για τα γεγονότα που καλύπτει σε αυτά τα έργα της η συγγραφέας. Η επίκουρη καθηγήτρια Νεοελληνικής Φιλολογίας κ. Στέση Αθήνη θα αναλύσει το μυθιστόρημα "Ξιφίρ Φαλέρ" που κυκλοφόρησε προσφάτως σε νέα μορφή. Ο ηθοποιός κ. Στέλιος Σοφός θα διαβάσει αποσπάσματα και η κ. Ζωή Αντωνοπούλου - Τρεχλή θα μιλήσει για το πώς μια μυθιστοριογράφος γράφει ιστορία. 

Την εκδήλωση θα συντονίσει η πολιτιστική συντάκτρια της εφημερίδας "Πελοπόννησος" κ. Κρίστυ Κουνινιώτη. 

Βιβλιοπωλείο Πρωτοπορία:  Γεροκωστοπούλου 31 Πάτρα 

Χορηγός εκδήλωσης:  Οινοποιία Παρπαρούση

Παραθέτουμε στη συνέχεια το βίντεο της παρουσίασης του "Ξιφίρ Φαλέρ" στην Αθήνα, τον περασμένο Ιούνιο. 

Ομιλητές: 

Γιάννης Ευσταθιάδης, συγγραφέας 

Βαγγέλης Χατζηβασιλείου, κριτικός λογοτεχνίας 

Αποσπάσματα διαβάζει η ηθοποιός Μελίσσα Κωτσάκη Μελωδίες και τραγούδια της εποχής του "Ξιφίρ Φαλέρ" σε επιμέλεια του Γιάννη Ευσταθιάδη. 

Συντονίζει η Τίνα Μανδηλαρά, δημοσιογράφος.

ΤΟ ΠΡΩΤΟ ΝΤΟΚΙΜΑΝΤΕΡ ΓΙΑ ΤΟΝ ΥΠΟΓΕΙΟ ΧΩΡΟ ΤΗΣ ΑΓΙΑΣ ΣΟΦΙΑΣ ΘΑ ΠΡΟΒΛΗΘΕΙ ΣΤΙΣ Η.Π.Α.

«Στα άδυτα της Αγιάς Σοφιάς» 

ΣΤΟ ΛΟΣ ΑΝΤΖΕΛΕΣ Η ΠΡΩΤΗ ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΠΡΟΒΟΛΗ 

ΤΗΝ ΜΟΥΣΙΚΗ ΕΓΡΑΨΕ Ο ΚΥΠΡΙΟΣ ΣΥΝΘΕΤΗΣ Γ. ΚΑΛΛΗΣ 

Του ΑΡΙΣΤΕΙΔΗ ΒΙΚΕΤΟΥ  

Στο Los Angeles County Museum of Art - LACMA (Μουσείο Τέχνης της Κομητείας του Λος Άντζελες, το δεύτερο μεγαλύτερο μουσείο στις ΗΠΑ, θα προβληθεί αύριο, 23 Σεπτεμβρίου 2018, σε παγκόσμια πρεμιέρα το ντοκιμαντέρ, με τίτλο: «Στα άδυτα της Αγιάς Σοφιάς». Η έρευνα και σκηνοθεσία ανήκει στον Göksel Gülensoy, που γεννήθηκε στην Κωνσταντινούπολη. Την μουσική έγραψε ο Κύπριος συνθέτης Γιώργος Καλλής και το σενάριο είναι του Kutsi Akilli. 

Tο ντοκιμαντέρ, για το οποίο ο «Φιλελεύθερος» είχε γράψει το 2014, είναι παραγωγή της Kinostanbul. Στο ρεπορτάζ του 2014 ο Göksel Gülensoy (Γκοκσέλ Γκιουλενσόϊ) είχε δηλώσει: «Έμεινα άφωνος, δεν πίστευα στα μάτια μου. Ήταν ως να βρέθηκα στον 5ο με 6ο μ.Χ αιώνα». Το ερέθισμα για να ξεκινήσει το ντοκιμαντέρ ήταν οι συζητήσεις του Göksel Gülensoy με τον αναπληρωτή καθηγητή , δρα İhsan Tunay. «Ανέκαθεν είχα έρωτα για την Αγία Σοφία. Ήξερα ότι θα ήταν μια μακροχρόνια σχέση. Πρώτα έπρεπε να την δω με τα ίδια μου τα μάτια, να την γνωρίσω και το πιο σημαντικό να την ανακαλύψω. Κι αυτό έκανα. Με το πέρασμα του χρόνου, η αγάπη μετατράπηκε σε πάθος που με κυριαρχεί εδώ και χρόνια», δηλώνει ο Göksel. 

Με την ευκαιρία της αυριανής πρεμιέρας του ντοκιμαντέρ ο Göksel Gülensoy (Γκοκσέλ Γκιουλενσόϊ) σε αποκλειστικές δηλώσεις στον «Φ» αναφέρει ότι είναι ο πρώτος σκηνοθέτης, που είχε την ευκαιρία να κινηματογραφήσει το κάτω μέρος μιας δομής (της Αγίας Σοφίας) 1500 χρόνων.

O Göksel Gülensoy και μέλη της ομάδας του μέσα στην Αγιά Σοφιά (ΦΩΤΟ: Kinostanbul)

Ο Τούρκος σκηνοθέτης μας είπε ότι έχει αποκομίσει πολλές εμπειρίες. Οι σημαντικότερες, συνεχίζει, ήταν ότι έμαθα για την ύπαρξη πολλών δωματίων της Ρωμαϊκής – Βυζαντινής Αυτοκρατορίας στο υπόγειο (κάτω από τον ναό) και τις λειτουργίες του. «Είδα ότι υπήρχε μια άλλη πόλη κάτω από την σημερινή Κωνσταντινούπολη», τόνισε. "Οι θόλοι και οι μιναρέδες της Αγιάς Σοφιάς αποτελούν σύμβολα της Κωνσταντινούπολης που σου κόβουν την ανάσα», λέει ο σκηνοθέτης. «Αποκαλύψαμε ένα κόσμο τόσο εντυπωσιακό, όσο και αυτός που βρίσκεται στον ναό. Για τον λόγο αυτό είμαστε αφάνταστα ενθουσιασμένοι και συγκινημένοι», επισημαίνει ο Gülensoy. 

Το κινηματογραφικό ντοκιμαντέρ, αναφέρει, είναι 90 λεπτά. Το μήκος της τηλεοπτικής σειράς είναι 6x52 λεπτά. Μόνο 52 λεπτά από αυτό θα προβληθεί στην αποψινή πρεμιέρα στο LACMA. 

Υπήρξε, αναφέρει, μια προσφορά από το LACMA για την παγκόσμια πρεμιέρα της ταινίας. «Σκέφτηκα ότι θα ήταν σωστή η απόφαση για ένα τέτοιο ντοκιμαντέρ να προβληθεί σε ένα από τα σημαντικά μουσεία των ΗΠΑ και δέχτηκα. Το πρόγραμμά μας για την Τουρκία δεν είναι ακόμα βέβαιο», δηλώνει ο Τούρκος σκηνοθέτης. 

Ο Göksel Gülensoy αποκαλύπτει ότι θέλει να συνεχίσει το ερευνητικό πρόγραμμά του, «γιατί στην περιοχή του Σουλτάναχμετ, όπου βρίσκεται η Αγιά Σοφιά, υπάρχουν πολλά ανεξερεύνητα μέρη». Προσθέτει ότι αναζητεί συμπαραγωγό για να μπορέσει να υλοποιήσω τους στόχους του. 

Τέλος, δηλώνει στον «Φ» ότι, αν υπάρξει ενδιαφέρον, θα προβάλει στην Κύπρο το ντοκιμαντέρ, που θα παρουσιαστεί απόψε στο LACMA. 

Ο συνθέτης Γιώργος Καλλής απάντησε στις ερωτήσεις του «Φ»: 

- Πως έγινε η γνωριμία με τον Göksel Gülensoy; 

- Η γνωριμία μας ήταν αρχικά διαδικτυακή... Ο Göksel παρακολουθούσε τη δουλειά μου από καιρό και έτσι πριν από μερικούς μήνες μου έστειλε ένα ηλεκτρονικό μήνυμα και περιέγραφε την ταινία. Με ρώτησε, εάν θα με ενδιέφερε να την επενδύσω μουσικά. Βρεθήκαμε στην Λευκωσία για πρόγευμα το καλοκαίρι και συμφωνήσαμε να προχωρήσουμε με την συνεργασία μας. 

- Γιατί αποφάσισες να γράψεις την μουσική στο συγκεκριμένο ντοκιμαντέρ και τι σημαίνει για την μέχρι σήμερα δουλειά σου; 

-Το θέμα με ενδιέφερε, γιατί πρώτον πρόκειται για ένα Βυζαντινό Ναό ασύγκριτης αρχιτεκτονικής και ιστορικής αξίας. Εξ άλλου μετά από τη γνωριμία μου με τον Göksel διαπίστωσα ότι πρόκειται για ένα πολύ εργατικό σκηνοθέτη, αλλά και εξαιρετικό άνθρωπο. Μου περιέγραψε το ντοκιμαντέρ με περηφάνια κι ένα μεγάλο χαμόγελο και με κέρδισε αμέσως η αυθεντικότητα του. 

- Μπορείς να μας πεις δυο λόγια για τα βασικά χαρακτηριστικά της μουσικής του ντοκιμαντέρ; 

- Το θέμα του ντοκιμαντέρ μου δίνει τη δυνατότητα να συνδυάσω τις βυζαντινές ρίζες μας με συμφωνική κινηματογραφική μουσική, που πιστεύω θα δημιουργήσει ένα πολύ ενδιαφέρον μουσικό ακρόαμα. Εξάλλου, η γενική ιδέα της μουσικής υπόκρουσης είναι να μας πάρει πίσω στον χρόνο. 

- Ποιά η γνώμη σου για το ντοκιμαντέρ; 

- Δεν έχει ξαναγίνει τέτοιου είδους μελέτη για την Αγία Σοφία, πριν από αυτή τη πρωτοβουλία του Göksel. Για μένα είναι ένα θέμα ιδιαίτερα ενδιαφέρον, επηρεασμένος βεβαίως πάντοτε και από την ιστορία μας. Καταδυόμενος στα υπόγεια της Αγιάς Σοφιάς ο Göksel βρήκε και κατάλοιπα του παρελθόντος μέχρι και το 1200 μ.χ. Είναι σίγουρα μία αξιόλογη προσπάθεια επιστημονικής και όχι μόνον έρευνας, που αξίζει να την δει ο καθένας από εμάς. 

Το ντοκιμαντέρ "Στα άδυτα της Αγιάς Σοφιάς» είναι βασισμένο σε πολύχρονες εξερευνήσεις των υπόγειων στοών και υδροφόρων διόδων του εμβληματικού ναού. Πριν την προβολή του ντοκιμαντέρ θα μιλήσει η αρχαιολόγος, δρ. Χαλούκ Τσιετίνκαγια (Haluk Cetinkaya) . Ο διάσημος συγγραφέας Dan Brown έχει χαρακτηρίσει «υπέροχο» το ντοκιμαντέρ. Για την παραγωγή του, της οποίας εκτελεστικός διευθυντής είναι ο Σενά Ντεκτάς (Sena Denktas), δούλεψαν περίπου 45 άτομα διαφόρων ειδικοτήτων. 

Ο Τούρκος ντοκιμαντερίστας δηλώνει κατηγορηματικά ότι η επικοινωνία των στοών της Αγίας Σοφίας με τον Βόσπορο και τα Πριγκηπόννησα είναι ένας θρύλος.

Ο Göksel Gülensoy στα άδυτα της Αγιάς Σοφιάς

Τα υποβρύχια γυρίσματα πραγματοποιήθηκαν στο βυθό των τριών μεγάλων ιστορικών δεξαμενών της Αγίας Σοφίας από τέσσερις επαγγελματίες δύτες, με εξοπλισμό τελευταίας τεχνολογίας. Τα γυρίσματα στις σήραγγες και τις πλωτές διόδους κάτω από την Αγιά Σοφιά έγιναν από ειδικούς του Διεθνούς Σπηλαιολογικού Κέντρου Boğaziçi. Το γεγονός ότι δεν βρέθηκε ένα έγγραφο ή ντοκουμέντο σχετικά με τον υπόγειο χώρο της Αγιάς Σοφιάς είχε ως αποτέλεσμα οι εργασίες να πάρουν περισσότερο χρόνο. Τώρα, με βάση τα γυρίσματα , η περιοχή έχει χαρτογραφηθεί. Οι δεξαμενές της Αγιάς Σοφιάς, οι οποίες έχουν βυθιστεί, εξετάστηκαν και μετρήθηκαν για πρώτη φορά. 

Όλα όσα καταγράφηκαν από την κάμερα εξετάστηκαν από επιστημονική επιτροπή και αποφασίστηκε ότι χρειάζονται και άλλες έρευνες για τον υπόγειο χώρο της Αγιάς Σοφιάς. 

Με τη βοήθεια των καθηγητών της Βυζαντινής Αρχαιολογίας Ihsan Tunay και HaluK Cetinkaya, αλλά και των υπευθύνων του Μουσείου της Αγίας Σοφίας εντοπίστηκαν δύο πιθανές είσοδοι για τις σήραγγες του ναού . Η πρώτη είσοδος βρέθηκε στο τμήμα του πρόναου και λίγα μέτρα πιο μακριά εντοπίστηκε η δεύτερη. Στα υπόγεια της Αγιάς Σοφιάς υπάρχουν πολλοί κίονες, εξαιρετικού κάλλους, παρεκκλήσια με σπαράγματα νωπογραφιών και δωμάτια. 

Ο Göksel Gülensoy και η ομάδα του βρήκαν ένα τάφο, αλλά δεν είχαν αντιληφθεί τι είχαν ανακαλύψει. Αυτό το διαπίστωσε η αρχαιολόγος HaluK Cetinkaya, όταν είδε τις εικόνες. Ήταν ο τάφος του Αγίου Αντιγόνου! Τελευταία αναφορά στον τάφο του Αγίου είχε γίνει τον 13ο αιώνα από έναν Ρώσο περιηγητή. Επίσης, βρέθηκε ακόμη ένας τάφος, που εικάζεται πως ανήκει σε Πατριάρχη. Σύμφωνα με τον Göksel ο σεναριογράφος του Kutsi Akilli ελπίζει ότι μπορεί να βρεθεί δωμάτιο της Αγιάς Σοφιάς Σοφίας, από όπου διέφυγε ο ιερέας στη Λειτουργία της 29ης Μαΐου 1453, όταν ο Μωάμεθ ο Πορθητής εισέβαλε στον ναό, αλλά και το δισκοπότηρο που χάθηκε κατά την Άλωση της Πόλης και η παράδοση το θέλει να βρίσκεται κάπου στα βάθη του ναού. Στα ευρήματα συγκαταλέγεται και ένα στρατιωτικό παγούρι με ημερομηνία 1917.

Ψηφιδωτή τοιχογραφία στην Αγιά Σοφιά (ΦΩΤΟ: Α. Βικέτος)

Η Αγιά Σοφιά, την οποία επισκέπτονται κάθε χρόνο κατά μέσο όρο τρία εκ. τουρίστες, ήταν ο καθεδρικός ναός της Κωνσταντινούπολης, στο κέντρο της κωνσταντίνειας πόλης, στον Πρώτο λόφο της Κωνσταντινούπολης. Ο ναός, που σώζεται σήμερα και αποτελεί μουσείο, οικοδομήθηκε από τον αυτοκράτορα Ιουστινιανό Α΄ κατά το πρώτο μισό του 6ου αιώνα μ.Χ. Το έργο ανέλαβαν ο Ανθέμιος από τις Τράλλεις και ο Ισίδωρος από τη Μίλητο. Η κατασκευή προχώρησε γρήγορα και ο ναός, μια κολοσσιαία τρουλαία βασιλική με μια αψίδα στα ανατολικά και συνολικό μήκος περί τα 135 μ., εγκαινιάστηκε στις 27 Δεκεμβρίου 537. Ο τρούλος της Αγίας Σοφίας είναι ελαφρώς μικρότερος από εκείνον του Πάνθεου στη Ρώμη. Η διάμετρός του φτάνει τα 31,87 μ. και βρίσκεται σε ύψος 55,6 μ. από το επίπεδο του δαπέδου. 

Όσον αφορά το εσωτερικό του ναού οι επιφάνειες των τοίχων καλύπτονταν με πολύχρωμη ορθομαρμάρωση (όπως παραμένουν και σήμερα) και αρχικά είχαν διακοσμηθεί με πολυάριθμους ψηφιδωτούς σταυρούς και διακοσμητικά σχέδια σε χρυσό βάθος. Ο άμβωνας από μάρμαρο και ελεφαντοστό είχε δύο κλίμακες. 

Τα παλιότερα σωζόμενα ψηφιδωτά με εικόνες του Χριστού της Παναγίας, του Ιωάννη του Προδρόμου, των Αρχαγγέλων, αυτοκρατόρων κλπ. χρονολογούνται το 843 μ.Χ. στην περίοδο μετά την Εικονομαχία. Ο τρούλος του ναού πιθανώς διακοσμήθηκε επίσης τον 9ο αιώνα με μια μεγάλη παράσταση του Παντοκράτορα, ο οποίος καταστράφηκε εντελώς, αλλά στις αρχές της Οθωμανικής περιόδου, ήταν ακόμη ορατός.
ΠΗΓΗ: Εφημερίδα Κύπρου «Ο Φιλελεύθερος», 22.9.2018 

Υπόγεια σήραγγα 

ΣΕΡΓΙΑΝΙ ΣΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΤΡΑΓΟΥΔΙ ΜΕ ΤΟΥΣ SIBEMOL

Ο "ΠΟΛΥΧΩΡΟΣ ΠΟΛΙΣ" (Μαρίνου Αντύπα 62-66, Ηράκλειο Αττικής) μας προσκαλεί σε μια μουσική βραδιά - αφιέρωμα στο ελληνικό έντεχνο και λαϊκό τραγούδι, με τους "SIBEMOL" την Κυριακή 23 Σεπτεμβρίου 2018, ώρα 21.00.  
- Δάφνη Πανουργιά (κιθάρα - τραγούδι) 
- Πέτρος Μιχόπουλος (κιθάρα -τραγούδι) 
- Νίκος Σταυρόπουλος (ακορντεόν - τραγούδι). 

ΤΑ "ΜΑΘΗΜΑΤΑ ΠΟΛΕΜΟΥ" ΣΤΟΥΣ FINANCIAL TIMES

Πριν λίγες μέρες προτείναμε εδώ, από την Ιδιωτική Οδό, τα "Μαθήματα Πολέμου", την παράσταση που βασίζεται σε ιστορικά γεγονότα, ανθολογημένα από τα πέντε πρώτα βιβλία της Ιστορίας του Πελοποννησιακού Πολέμου του Θουκυδίδη και επιχειρεί να αναδείξει τη διαχρονική και οικουμενική ουσία της «τραγωδίας του πολέμου». 

Η παράσταση ανεβαίνει στο Υποσκήνιο Β΄ της Αίθουσας Τριάντη στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών για 10 παραστάσεις, από την Παρασκευή 21 έως την Κυριακή 30 Σεπτεμβρίου κάθε βράδυ στις 9, σε σκηνοθεσία Δημήτρη Λιγνάδη. Το κείμενο και η δραματουργία είναι του Γιάννη Λιγνάδη. Ιστορικός σύμβουλος, η Δρ. Ανδρονίκη Μακρή. Τη μουσική υπογράφει ο Θoδωρής Οικονόμου. ο οποίος παίζει ζωντανά πιάνο κατά τη διάρκεια της παράστασης. 

Η απήχηση της παράστασης είναι τέτοια ώστε πέρασε τα σύνορα. 

Οι συντελεστές μίλησαν στους Financial Times, κάνοντας αναφορές και στη σημερινή πολιτική κατάσταση, μιας και τα αρχαία κείμενα δεν είναι μουσειακό είδος, αλλά μας αφορούν και σήμερα. 

Παραθέτουμε στη συνέχεια την σχετική, ενδιαφέρουσα συνέντευξη.

Why Syriza and Golden Dawn are feuding over the classics _ Financial Times by Panagiotis Andriopoulos on Scribd

Ο ΠΑΤΡΙΝΟΣ ΚΛΗΡΙΚΟΣ ΠΟΥ ΥΠΟΓΡΑΦΕΙ ΩΣ "ΜΥΣΤΙΚΟΣ ΠΡΑΚΤΟΡΑΣ ΤΩΝ ΡΩΣΩΝ"

Ο Μητροπολίτης Πατρών Χρυσόστομος στους εορτασμούς της Μονής Βαλαάμ τον περασμένο Ιούλιο,
όπου συλλειτούργησε με τον Πατριάρχη Ρωσίας Κύριλλο, παρουσία του προέδρου Πούτιν 

ΑΝΤΙΠΑΤΡΙΑΡΧΙΚΟ ΜΕΝΟΣ, ΑΝΤΙΑΜΕΡΙΚΑΝΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΦΙΛΟΡΩΣΙΚΗ ΥΣΤΕΡΙΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΜΗΤΡΟΠΟΛΗ ΠΑΤΡΩΝ 
Του Παναγιώτη Αντ. Ανδριόπουλου 

Με το ξέσπασμα της κρίσης στις Ελληνορωσικές σχέσεις πριν λίγο καιρό, αποκαλύφθηκε και η προσπάθεια διείσδυσης της Ρωσίας στην Ελλάδα μέσω της Εκκλησίας. 

Ανάμεσα στις Μητροπόλεις που χαρακτηρίστηκαν ως «φιλορωσικές» - τουλάχιστον – ήταν και η Μητρόπολη Πατρών. Ο Μητροπολίτης Πατρών Χρυσόστομος έχει αναπτύξει στενές σχέσεις με τη Ρωσική Εκκλησία και επιχειρηματικούς παράγοντες, με πρόσχημα τον Άγιο Ανδρέα, πολιούχο Πατρών, τον οποίον ευλαβούνται ιδιαιτέρως οι Ρώσοι και τον ...χρησιμοποιούν αναλόγως. 

Σε όλα τα σχετικά δημοσιεύματα μεγάλων αθηναϊκών εφημερίδων, η Μητρόπολη Πατρών δεν απάντησε, ενώ άλλες Μητροπόλεις, που εμπλέκονται στο θέμα, εξέδωσαν μία ανακοίνωση, έστω «για τα μάτια του κόσμου», κατά το κοινώς λεγόμενον. 

Πριν από λίγες μέρες σημειώθηκε η ρήξη στις σχέσεις της Ρωσικής Εκκλησίας με το Οικουμενικό Πατριαρχείο, λόγω της απόφασης του τελευταίου να εκχωρήσει Αυτοκεφαλία στην Εκκλησία της Ουκρανίας, μετά από επίμονο αίτημα των αρχών, αλλά και της κοινής γνώμης της χώρας. 

Ο γνωστός κληρικός της Μητροπόλεως Πατρών Αναστάσιος Γκοτσόπουλος με κείμενό του στο διαδίκτυο, υιοθετεί πλήρως την θεωρία ότι οι ΗΠΑ «πιέζουν» το Οικουμενικό Πατριαρχείο για να δώσει την Αυτοκεφαλία στην Ουκρανία. Επίσης, αφήνει σαφή υπονοούμενα για τον ρόλο των ΗΠΑ στην Αγία και Μεγάλη Σύνοδο της Ορθοδοξίας στην Κρήτη. 

Ο Κληρικός της Πάτρας Α. Γκοτσόπουλος δεν διστάζει να θέσει «αφελή» - βλέπε ειρωνικά ερωτήματα – για τη σχέση Οικουμενικού Πατριαρχείου και ΗΠΑ στο Ουκρανικό: «Μήπως, τελικά, τον «Τόμο Αυτοκεφαλίας» για την Ουκρανία θα τον υπογράψει ο Οικουμενικός Πατριάρχης ως «αποφαινόμενος» και ο … Ντ. Τράμπ ως «συναποφαινόμενος»; Δεν μπορώ να διανοηθώ τυχόν αμερικανική απαίτηση για αντιστροφή των υπογραφών…». 

Πολλοί είναι οι αναγνώστες που σχολιάζουν το κείμενο του Πατρινού κληρικού. Ανάμεσά τους και ο «Σύνδεσμος Ελληνορωσικής Ορθοδόξου Ενώσεως», όπως υπογράφει, που θεωρεί πως «ο Πατριάρχης Μόσχας Κύριλλος θα πρέπει να απονείμει το οφίκιο του Μιτροφόρου Πρωτοπρεσβυτέρου του Πατριαρχείου Μόσχας και Πασών των Ρωσιών στον π. Αναστάσιο Κ. Γκοτσόπουλο για τις διαχρονικές επίσημες παρεμβάσεις του υπέρ του Πατριαρχείου Μόσχας. Θα ήταν η μικρότερη ανταμοιβή, μαζί με το Αστέρι του Παρασήμου του Αγίου Αλεξάνδρου Νιέφσκυ, για τις πολύτιμες δημόσιες τοποθετήσεις του, υπέρ της Εκκλησίας της Αγίας Ρωσίας, και κατά του Πατριαρχείου Κωνσταντινουπόλεως. Άξιος!!!» 

Επομένως, η εντύπωση - απολύτως βάσιμη - που δίνουν οι δημόσιες παρεμβάσεις του κληρικού Αναστάσιου Γκοτσόπουλου για συγκεκριμένα εκκλησιαστικά θέματα, είναι ότι στοιχείται στη γραμμή του Πατριαρχείου Μόσχας και στρέφεται κατά του Οικουμενικού Πατριαρχείου.
Μάλιστα, σε επικριτικά σχόλια αναγνωστών απαντάει, υπογράφοντας ανενδοιάστως ως:
π. ΑΚΓ 
(ο και μυστικός πράκτορας των Ρώσων!)

Με άλλο σχόλιό του ο εν λόγω κληρικός υποδεικνύει το πρόσφατο κείμενο του Επισκόπου Μπάτσκας Ειρηναίου, ο οποίος τάσσεται με την Ρωσία στο θέμα της Ουκρανίας, και "προκαλεί" τους σχολιαστές να απαντήσουν.

Στο ίδιο κείμενο ο κληρικός Α.Γ. βάλλει εναντίον του Οικουμενικού Πατριαρχείου για την απόφαση του περί του δευτέρου γάμου των κληρικών, η οποία, όμως, δεν έχει ακόμα κοινοποιηθεί, ώστε να γνωρίζουμε το ακριβές περιεχόμενό της. 

Είναι χαρακτηριστικό το γεγονός ότι στο πλευρό του κληρικού Α.Γ. τάσσεται αναφανδόν, για άλλη μια φορά, ο διάκονος του Ι. Ναού Παντανάσσης Γεράσιμος, ο οποίος γράφει επί λέξει σε σχόλιό του: «Μπράβο στον π. Αναστάσιο που τολμάει και μιλάει! Αν μιλούσαν κι άλλοι ίσως να μην φτάναμε σε σ' αυτό το σημείο αλλά ο Θεός ξέρει... Κάποιος πρωθυπουργός είχε πει ύστερα απο μια εθνική τραγωδία "ευχαριστούμε τους φίλους μας τους Αμερικάνους". Ίσως το ξανακούσουμε...». Ο διάκονος Γεράσιμος, ξεσπαθώνει εναντίον του Οικουμενικού Πατριαρχείου και σε άλλα σχόλιά του. 

Οι δύο κληρικοί απηχούν, φυσικά, το γενικότερο αντιπατριαρχικό και φιλορωσικό, ταυτόχρονα, πνεύμα που επικρατεί στην Μητρόπολη Πατρών. 

Ο Μητροπολίτης Πατρών Χρυσόστομος σιωπά, κατά την προσφιλή του συνήθεια, αλλά αυτό δεν τον απαλλάσσει της τεράστιας ευθύνης που φέρει για την έκρυθμη κατάσταση στην Μητρόπολη, η οποία θα επιδεινώνεται όσο παραμένουν ανοιχτά και σε ένταση τόσο τα ελληνορωσικά όσο και τα διορθόδοξα θέματα.